Διασώζοντας την ιστορία της πόλης: Η Έφη Παπανικολάου και ο Γιώργος Οικονομόπουλος δημιούργησαν ένα φιλόξενο ζωντανό «μουσείο»
The past in present, το παρελθόν στο παρόν, ενσαρκώνει το ξενοδοχείο «Βασιλικόν» επί των οδών Αριστομένους και Πολυβίου 6, στην καρδιά της Καλαμάτας. Πολλοί, ίσως, είναι εκείνοι που δε γνωρίζουν καν την ύπαρξή του, αλλά δεν υπάρχει περίπτωση αν «πέσεις» τυχαία στο μικρό αυτό στενάκι, στην κορυφή του πεζόδρομου της Αριστομένους, να μην καταλάβεις ότι κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει σε αυτό το χώρο.
Μια σκαλιστή πέτρα σε πληροφορεί ότι πρόκειται για το «Βασιλικόν». Το ανακαινισμένο παλιό νεοκλασικό κτήριο του 1888 διατηρεί την παλιά του αίγλη και εκπέμπει μια ξεχωριστή αύρα, που σε προ(σ)καλεί. Η είσοδος εντυπωσιάζει με το βαθύ πορφυρό χρώμα στους τοίχους, με τη μεγάλη σκάλα από μάρμαρο και ξύλο, στην κορυφή της οποίας σε υποδέχεται μια προτομή και τα περίτεχνα παλιά έπιπλα, που δε γίνεται να μη σταθείς να τα θαυμάσεις και να τα αγγίξεις…
Πρόκειται για το μοναδικό 5 αστέρων Hotel Boutique στο κέντρο της πόλης, με λειτουργία όλο το χρόνο, 24 ώρες το 24ωρο, μας πληροφορεί ο Γιώργος Οικονομόπουλος, ο οποίος μαζί με τη σύντροφό του Έφη Παπανικολάου οραματίστηκαν και υλοποίησαν «την αναβίωση» του ξενοδοχείου τα τελευταία 7 χρόνια. Μια πολύ δύσκολη και δαπανηρή προσπάθεια, η οποία συνεχίζεται.
«Σεβαστήκαμε το κτήριο και την ιστορία της πόλης και μέσα από αυτό θελήσαμε να αναδείξουμε τον τόπο μας, να διατηρήσουμε και να μεγαλώσουμε την ιστορία του. Το “Βασιλικόν” είναι ένα μνημείο, ένα κόσμημα για την πόλη μας» τονίζει ο Γιώργος.
Την ταυτότητα του ξενοδοχείου δίνουν η ιστορία και ο πολιτισμός, και όλοι οι χώροι θυμίζουν ένα φιλόξενο ζωντανό μουσείο. Αυτός είναι και ο λόγος που το επιλέγουν για τη διαμονή τους οι περισσότεροι φιλοξενούμενοι. Ο ίδιος εξηγεί: «Τους κάνει εντύπωση η αρχιτεκτονική και τα εικαστικά. Έρχονται να δουν το ίδιο το κτήριο, τις ζωγραφιές που είναι στο ταβάνι και όλα τα παλιά έπιπλα και πράγματα. Είναι άνθρωποι που ασχολούνται με τον πολιτισμό και έρχονται στην Ελλάδα για να δουν αρχαία μνημεία και μουσεία, οπότε είναι ιδανικό για αυτούς να έχουν την ευκαιρία να μείνουν σε ένα τέτοιο μέρος. Είναι κόσμος που έρχεται για την ιστορία της Ελλάδας. Κατά 60-70% πρόκειται για επισκέπτες από το εξωτερικό».
Ο Απόστολος Δοξιάδης, ο οποίος υπήρξε ένας από τους ιδιοκτήτες του ξενοδοχείου Μεγάλη Βρετάνια στην Αθήνα, είναι από τους επισκέπτες που φιλοξενήθηκαν στο «Βασιλικόν», ήρθε να δει το χώρο γιατί είχε ακούσει και έφυγε συστήνοντας και σε άλλους να το επιλέξουν. «Δεν έχει μπει εδώ αρχιτέκτονας ή μηχανικός, έχει μπει ψυχή ανθρώπου για να βγει αυτό το αποτέλεσμα» είναι τα λόγια που δικαιώνουν ηθικά τον Γιώργο και την Έφη για το εγχείρημά τους, ενώ στο βιβλίο επισκεπτών ο κ. Δοξιάδης τούς συγχαίρει για τη θαυμάσια δουλειά και το σεβασμό προς την ιστορία και τον πολιτισμό.
«Το ερωτευτήκαμε…»
Μια ζωή στις εφημερίδες, τα περιοδικά και το χώρο της φωτογραφίας, ο Γιώργος και Έφη απέκτησαν απροσδόκητα σχέση με τα ξενοδοχειακά, όταν ανέλαβαν τη διαχείριση του παραλιακού ξενοδοχείου Πλάζα το 2014 και είδαν ότι τα κατάφερναν πολύ καλά, είχαν πολλές ιδέες και το απολάμβαναν. Σε συνδυασμό με την «είδηση» ότι δεν υπήρχαν κλίνες για να καλύψουν τη ζήτηση για διαμονή στην όλο και πιο πολύ αναπτυσσόμενη τουριστικά Καλαμάτα, τους ώθησε σε αυτό το εγχείρημα, το οποίο αποδείχθηκε τιτάνιο. Μάλιστα, ήταν ο ίδιος ο κ. Οικονομόπουλος που έδωσε την ιδέα στο Δήμο Καλαμάτας να τεθεί προς ενοικίαση το «Βασιλικόν», προκειμένου να συνεχίσει την ιστορία του ως ξενοδοχείο.
Το κτήριο κατασκευάστηκε το 1888 και πήρε την πρώτη επίσημη άδεια λειτουργίας του ως ξενοδοχείο στις 20 Μαΐου 1920, η οποία επιβεβαιώθηκε το 1932.
Περιήλθε στο Δήμο μετά τους σεισμούς και φιλοξένησε διάφορες υπηρεσίες (Πολεοδομία, γραφείο ΕΟΤ κ.λπ.). Η κατασκευή του νέου δημαρχείου απελευθέρωσε το χώρο και η απόκτηση της χρήσης του, μέσα από τον πλειοδοτικό διαγωνισμό του 2017 άνοιξε, το δρόμο για την εκπλήρωση του ονείρου που είχε το ζευγάρι.
«Το είδαμε, το ερωτευτήκαμε και θελήσαμε να το διατηρήσουμε και να αναδείξουμε την ιστορία του», εκμυστηρεύεται η Έφη Παπανικολάου, η οποία είναι τεχνολόγος γραφικών τεχνών και έχει δουλέψει στα ατελιέ πολλών γνωστών εφημερίδων και περιοδικών (Έθνος, Καρφί, Sport Day, στην παλιά καλαματιανή εφημερίδα Επικαιρότητα κ.α.), ενώ έχει παρακολουθήσει και κάποια μαθήματα αρχιτεκτονικής. Έτσι, ανέλαβε την όλη επιμέλεια του χώρου, βάζοντας τη σχεδιαστική της πινελιά παντού και την καλλιτεχνική της σφραγίδα σε πολλά κομμάτια, όπως στο ίδιο το λογότυπο του ξενοδοχείου, που συνδυάζει με λίγες γραμμές ένα στέμμα και την όπερα του Σίδνεϊ, από τη δεύτερη πατρίδα της, την Αυστραλία, όπου μεγάλωσε (από τη μητέρα της έχει ρίζες καταγωγής από την Καλαμάτα).
«Η Έφη είδε το ξενοδοχείο σαν σελίδα περιοδικού, σαν να σχεδίαζε στο κομπιούτερ το σαλόνι μιας εφημερίδας» το περιγράφει ο Γιώργος, εξηγώντας για παράδειγμα ότι οι πολύ σκούροι τοίχοι «φωτίζουν», με την αντίθεση, τις παραστάσεις της οροφής. Οι τοίχοι γίνονται το κάδρο που αναδεικνύει το περίτεχνα ζωγραφισμένο ταβάνι. Για την εξισορρόπηση και την ηρεμία των φιλοξενουμένων στα δωμάτια έχουν επιλεγεί απαλά, ανοιχτά χρώματα.
Οκτώ δωμάτια και μια σουίτα, στον πάνω όροφο, όπου οδηγεί μια ξύλινη σκάλα, η οποία είναι απαράλλακτη από την αρχική κατασκευή του κτηρίου. Το ξύλο κυριαρχεί σε όλους τους χώρους. Μάλιστα, ξύστηκαν τα χρώματα από τις πόρτες για να αναδειχθεί η φυσική του ομορφιά.
Το πάτωμα ξεπρόβαλε μέσα από την αφαίρεση του λαμινέιτ, με τους τεχνίτες και τους ιδιοκτήτες να διαπιστώνουν έκπληκτοι σε σημεία όπου υπήρχαν σαπίσματα ότι το υπόστρωμα αποτελούνταν από άμμο και φύκια, ως ένας φυσικός τρόπος μόνωσης και πυροπροστασίας!
Όπου κι αν κοιτάξεις, ο χώρος και τα αντικείμενα σε μαγεύουν, ένας παλιός νιπτήρας από τους πρώτους του ξενοδοχείου, διάφορα εκκλησιαστικά, όπως πόρτες, ξυλόγλυπτα τέμπλα και χαλιά, ένα πιάνο του 1825, λάμπες, φανάρια, και παλιά φωτιστικά, χρηστικά και διακοσμητικά τεχνουργήματα και αγαλματίδια, το γαλλικό σαλόνι και άλλα έπιπλα από τους παππούδες της Έφης από τη Μικρά Ασία (Κωνσταντινούπολη και Πέρα), κι ένα σαξόφωνο του 1920, που έδωσε το έναυσμα μαζί με το πιάνο για βραδιές τζαζ που αναμένεται να καθιερωθούν το χειμώνα.
Στο «Βασιλικόν» έχουν γίνει, μάλιστα, διάφορες μουσικές ηχογραφήσεις, καθώς το ύψος του κτηρίου και τα ξύλινα μέλη προσφέρουν μιαν ιδιαίτερη ακουστική, ενώ αναδεικνύονται η μουσική και το τραγούδι ακόμη και χωρίς μικρόφωνο. Επίσης, έχουν γίνει φωτογραφίσεις, με το «Βασιλικόν» να προσφέρει ένα έτοιμο και ιδανικό σκηνικό «εποχής».
Παρ’ όλα αυτά, πρόκειται για ένα ξενοδοχείο που προσφέρει όλες τις σύγχρονες υπηρεσίες, όπως εύσχημα κρυμμένες διαδραστικές τηλεοράσεις και μικρά ψυγεία, ενώ προβλέπεται δωρεάν πρωινό κάτω από το φυσικό φως που προσφέρει το αίθριο.
Αγαπημένη γωνιά για το Γιώργο, «κάτω από το αίθριο, όπου περνάει το φεγγάρι και βλέποντας τη δουλειά που έχει γίνει στο ξενοδοχείο, ατενίζουμε ένα ευοίωνο μέλλον».
Ακόμη και με τη βροχή η ατμόσφαιρα που δημιουργείται είναι ονειρική στο μικρό σαλόνι όπου σερβίρεται το πρωινό και ενίοτε παίζει το πιάνο. Εκεί αναβιώνει η ιστορία και ο επισκέπτης ή οι ιδιοκτήτες μεταφέρονται στο παρελθόν…
Για την Έφη οι αγαπημένες θέσεις εναλλάσσονται, η ρεσεψιόν στην είσοδο, με το σεκρετέρ και τις καρέκλες αντίκες, η καρέκλα δίπλα στο πιάνο…
Οι μεγάλες δυσκολίες του εγχειρήματος και η ανάγκη ανάδειξής του
Η πανδημία του κορωνοϊού ήταν ένα μεγάλο πλήγμα για την ιδιαίτερα δαπανηρή οικονομική επένδυση. «Νόμιζα ότι δε θα τελειώσουμε και δε θα ανοίξει ποτέ» και «Το δάκρυ» -ένα γλυπτό του Γιάννη Γκούζου που κοσμεί το ξενοδοχείο- ερμηνεύεται συνειρμικά από την Έφη με «τα δάκρυα που έχουμε χύσει για να το ετοιμάσουμε». Μετά ένα μικρό δισταγμό και αλληλοκοίταγμα, η απάντηση είναι κοινή: «Το αγαπάμε και δεν το μετανιώνουμε. Το κάναμε με πολλή αγάπη, είναι δημιούργημά μας, είναι παιδί μας».
Ο Γιώργος συμπληρώνει: «Αν σκεφτόμασταν σαν επαγγελματίες, θα το κάναμε αλλιώς, με φθηνά υλικά και εμπορικό προσανατολισμό. Θα το κάναμε χόστελ για να βγάλουμε χρήματα».
Υπάρχει αισιοδοξία ότι η κίνηση θα ανεβαίνει διαρκώς στο «Βασιλικόν». Με τη νέα εβδομάδα αναμένεται και μια ομάδα τουριστών από την Αμερική και το πρόγραμμα περιλαμβάνει ξεναγήσεις με το βαν που διαθέτει το ξενοδοχείο. Μια υπηρεσία που προτιμούν οι φιλοξενούμενοι στο καλαματιανό ξενοδοχείο, με τους προορισμούς να είναι πολλοί και σημαντικοί, Αρχαία Μεσσήνη, ανάκτορο Νέστορα, κάστρα Μεθώνης, Κορώνης, Πύλου, αλλά και στους γειτονικούς νομούς, όπως Αρχαία Ολυμπία, Μυστράς ή Μυκήνες.
«Η Καλαμάτα είναι ενδιάμεσος σταθμός και το “Βασιλικόν” προτιμούν πολλοί πριν πάνε ή επιστρέφοντας από την Costa Navarino. Γενικά πολλοί τουρίστες είναι διερχόμενοι, μένουν λίγες μέρες και συνεχίζουν για Αρεόπολη, Μάνη, Μονεμβασιά και άλλους προορισμούς» επισημαίνει ο Γιώργος και η Έφη συμπληρώνει: «Έχει δώσει ζωή η Costa Navarino και η επένδυση του Καπετάν Βασίλη στην περιοχή μας. Ο κόσμος γνώρισε την Καλαμάτα και τη Μεσσηνία μέσα από αυτή. Κλειδί, όμως, για να λειτουργεί ο νομός μας τουριστικά είναι η λειτουργία του αεροδρομίου όλο το χρόνο. Τώρα μόνο κατά τις εποχές αιχμής ξεμένουμε από κλίνες. Τον Αύγουστο υπάρχει μεγάλη κίνηση, τα τριήμερα γεμίζουν τα ξενοδοχεία κι εμείς, το ίδιο και με συνέδρια και διάφορες μαζικές εκδηλώσεις. Το “Bασιλικόν” λειτουργεί και στοχεύει να έχει κίνηση όλο το χρόνο, αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα για τον τουρισμό στη Μεσσηνία, αλλά για να γίνει αυτό πρέπει και το αεροδρόμιο να λειτουργεί όλο το χρόνο».
Η Έφη Παπανικολάου εκφράζει όμως και ένα «παράπονο», μεταφέροντας ότι
ακόμη και οδηγοί ταξί δε γνωρίζουν ότι υπάρχει ή πού βρίσκεται το
«Βασιλικόν». Τη «δικαιούμαστε τη στήριξη», επισημαίνει, «αφού παράλληλα
συντηρούμε και ζωντανεύουμε ένα ιστορικό κτήριο της πόλης. Αυτό μας λέει και
αρκετός κόσμος, “είναι δυνατόν να πληρώνετε; αφού το φτιάξατε”.
Παρότι έχει επιβληθεί μια αύξηση ενοικίου της τάξεως των 300 ευρώ, ο Γιώργος και Έφη διαπιστώνουν ότι η Δημοτική Αρχή και ο ίδιος ο δήμαρχος Καλαμάτας δείχνουν διάθεση να υποστηρίξουν το εγχείρημά τους και το ίδιο ζητάνε από τους Καλαματιανούς. Ζητούν από τον κόσμο να γνωρίσει το «Βασιλικόν», να το διαφημίσει και να το συστήσει σε φίλους του, κάτι που κάνουν όλοι όσοι το επισκέπτονται, πολλοί από τους οποίους ξανάρχονται.
«Δεν ανήκει σε μας, ανήκει σε όλους», επισημαίνουν με ένα στόμα η Έφη και ο Γιώργος.
Οκτώ δωμάτια και μια σουίτα με ονόματα ηρώων της Μεσσηνίας και ψηφίδες ιστορίας
Ένα από τα ιδιαίτερα στοιχεία του ξενοδοχείου «Βασιλικόν» είναι ότι κάθε ένα από τα 9 δωμάτια (το ένα σουίτα) έχει πάρει το όνομα ιστορικών προσώπων της Μεσσηνίας.
Στην ιστοσελίδα του ξενοδοχείου υπάρχει μια μικρή περιγραφή για την ταυτότητα των συγκεκριμένων προσώπων, ενώ ετοιμάζεται και σχετικό έντυπο με περισσότερες ιστορικές πληροφορίες, αν και όλοι οι επισκέπτες έρχονται ήδη… διαβασμένοι, συμμετέχοντας σε αυτό το παιχνίδι ρόλων…
Η σουίτα, λοιπόν, φέρει το όνομα της Βασίλισσας Νικοτέλεια, το όνομα της οποίας σημαίνει πανηγυρισμός της νίκης, γέννησε τον ήρωα της αρχαίας Μεσσηνίας Αριστομένη, έχοντας ζευγαρώσει με θεό, μας πληροφορούν οι ιδιοκτήτες του «Βασιλικόν».
Τα υπόλοιπα δωμάτια είναι αφιερωμένα: στη Βασίλισσα Μεσσήνη, την πρώτη βασίλισσα, η οποία έδωσε και το όνομα σε όλη την περιοχή του νομού μας. Στον Πρίγκιπα Αντίλοχο, ο οποίος πολέμησε γενναία στην Τροία, όπως αναφέρει ο Όμηρος, και έδωσε τη ζωή του για τον αγαπημένο του πατέρα, το σοφό βασιλιά της Πύλου. Ο ίδιος ο Νέστορας δε θα μπορούσε να μην έχει αφιερωμένο στο όνομά του δωμάτιο «Ένας ομηρικός φάρος σοφίας υψώνεται στο χρόνο: ο μακρόβιος βασιλιάς της Πύλου Νέστωρ, εγγονός του Ποσειδώνα, που έζησε ζωή τρικυμισμένη», όπως μας πληροφορούν από το «Βασιλικόν».
Ένα δωμάτιο με υπέρδιπλο κρεβάτι και μπαλκόνι φέρει το όνομα του Αριστόδημου («Ήρωας δοξασμένος της αντίστασης των Μεσσηνίων στους Σπαρτιάτες, πρώτος ο Αριστόδημος ενσάρκωσε το όραμα του λαού του για ελευθερία»).
Στο μεσσηνιακό ξενοδοχείο θα βρούμε και το Βασιλιά Κρεσφόντη («Τρισέγγονος του ημίθεου Ηρακλή, με πονηριά λένε πως κέρδισε ο Κρεσφόντης τη βασιλεία της Μεσσηνίας»).
Εκεί και η σύζυγός του, Βασίλισσα Μερόπη («Για το συμφέρον της πατρίδας της παντρεύτηκε η Μερόπη τον Κρεσφόντη κι από τρεις γιους κατάφερε να σώσει μόνο έναν: το νέο γενάρχη-βασιλιά».
Παραδίπλα και ο Βασιλιάς Αριστομένης («Θρύλος από τα αρχαία χρόνια ήδη, ο Αριστομένης δε βασίλεψε στ’ αλήθεια, μονάχα στου λαού του την καρδιά και στων γενναίων του στρατιωτών το φρόνημα»).
Και τέλος, μπορείτε να ζητήσετε το δίκλινο δωμάτιο με το όνομα του Βασιλιά Αίπυτου δίπλα στην είσοδό του («Αφού τον διέσωσε η βασίλισσα μητέρα του από μοίρα φονική, στάθηκε άξιος του καθήκοντος ο Αίπυτος – κι έγραψε τη δική του Ιστορία).
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
