Αναμένεται ρεκόρ συνταξιοδοτήσεων το 2024. Οι μέχρι σήμερα αιτήσεις στον ΕΦΚΑ σπάνε ήδη τα… κοντέρ. Το δημογραφικό και τα σενάρια περί αύξησης των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης από το 2027, έχουν δημιουργήσει «πανικό φυγής» των ασφαλισμένων που έχουν το δικαίωμα.
ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟ 2024, ΧΩΡΙΣ ΝΟΜΙΜΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ (ΗΛΙΚΙΑ & ΕΝΣΗΜΑ)
Θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος λόγω γήρατος σημαίνει ότι ταυτόχρονα έχουν συμπληρωθεί όλες οι νόμιμες προϋποθέσεις για τη χορήγηση της σύνταξης. Για τη συνταξιοδότηση λόγω γήρατος το δικαίωμα συνταξιοδότησης θεμελιώνεται με τη συμπλήρωση των ελάχιστων απαιτούμενων από τη συνταξιοδοτική νομοθεσία ημερών ασφάλισης και της ηλικίας. Από την ημερομηνία κατά την οποία συντρέχουν οι προϋποθέσεις αυτές, το θεμελιωμένο δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί με αίτηση συνταξιοδότησης οποτεδήποτε.
«ΚΑΝΟΝΙΚΑ»: Οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται για Πλήρη Σύνταξη είναι η συμπλήρωση 40 ετών ασφάλισης (12.000 ημέρες ασφάλισης) και ηλικία 62 ετών ή εφόσον έχουν συμπληρωθεί 15 έτη ασφάλισης (4.500 ημέρες ασφάλισης) ηλικία 67 ετών.
ΟΜΩΣ, υπάρχει και η δυνατότητα, υπό προϋποθέσεις, αποχώρησης – συνταξιοδότησης και πριν από τη θεμελίωση με συμπλήρωση των ελάχιστων προϋποθέσεων (ηλικία και ένσημα, όπως αμέσως παραπάνω).
Για το 2024, 11 κατηγορίες ασφαλισμένων έχουν τη δυνατότητα να αποχωρήσουν από την αγορά εργασίας, πριν από τη συμπλήρωση των γενικών ηλικιακών ορίων για τη λήψη πλήρους ή μειωμένης σύνταξης.
Οι «κανονικοί» δυνητικοί δικαιούχοι για το 2024 υπολογίζονται σε περίπου 100.000 άτομα. Ο αριθμός, όμως, των αιτήσεων εκτιμάται ότι μπορεί και να ξεπεράσει τις 220.000.
ΕΥΝΟΪΚΟΙ ΟΡΟΙ ΑΠΟΧΩΡΗΣΗΣ: Οι ευνοϊκοί όροι συνταξιοδότησης πριν από τα 62 έτη αφορούν κυρίως μητέρες ανηλίκων, εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, το Δημόσιο και τα πρώην ειδικά ταμεία, καθώς και γυναίκες ασφαλισμένες στα Βαρέα και Ανθυγιεινά (ΒΑΕ), εφόσον έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης κατά τη διετία 2010-2012.
Συγκεκριμένα, μητέρες που γεννήθηκαν το 1966 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν στα 60 έτη και 2 μήνες, εφόσον έχουν θεμελιώσει δικαίωμα συνταξιοδότησης (5.500 ένσημα στον ιδιωτικό τομέα, 25ετία στο Δημόσιο) τη διετία 2010-2012.
Επιπλέον, γυναίκες στα ΒΑΕ – Βαρέα Ανθυγιεινά Επαγγέλματα μπορούν να αποχωρήσουν σε ηλικία 55-57 ετών. Για τις γυναίκες που γεννήθηκαν μετά την 1η Ιανουαρίου 1969, ισχύουν τα γενικά ηλικιακά όρια: συνταξιοδότηση στα 62 έτη με 40 χρόνια εργασίας ή στα 67 με 15-20 χρόνια ασφάλισης.
Οι διάφορες κατηγορίες που μπορούν να αποχωρήσουν νωρίτερα από τα καθορισμένα γενικά ηλικιακά όρια των 62 και 67 ετών, μέσα στο 2024, είναι πλέον διευκρινισμένες και καλύπτουν μια σειρά από διαφορετικές εργασιακές κατηγορίες και προϋποθέσεις.
ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ ΟΙ «ΕΥΝΟΟΥΜΕΝΕΣ» ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ
Οι κατηγορίες που μπορούν να αποσυρθούν από την εργασία πριν από τα καθιερωμένα ηλικιακά όρια των 62 και 67 ετών, μέσα στο 2024 είναι:
1. Δημόσιο (35ετία, θεμελίωση το 2010): Ασφαλισμένοι με 35 έτη ασφάλισης και ηλικία 58 ετών έως την 31η/12/2021 μπορούν να αποσυρθούν στα 61 έτη και 6 μήνες
2. Δημόσιο (36ετία, θεμελίωση το 2011): Ασφαλισμένοι με 36 έτη ασφάλισης και ηλικία 58 ετών έως την 31η/12/2021 έχουν το ίδιο όριο ηλικίας.
3. Δημόσιο (37ετία): Ασφαλισμένοι με 37 έτη ασφάλισης μέχρι την 31η/12/2021 μπορούν να αποσυρθούν στα 61 έτη και 2 μήνες.
4. Δημόσιο (Βαρέα, ΟΤΑ): Ασφαλισμένοι σε βαρέα εργασία μπορούν να αποσυρθούν στα 58 ή 60 έτη, ανάλογα με τα έτη ασφάλισης.
5. Πρόωρες Συντάξεις Δημόσιο: Γυναίκες με 25ετία έως το 2012 μπορούν να αποσυρθούν από 55 έως 57 έτη.
6. ΙΚΑ με 7.500 βαρέα ένσημα: Ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα αποσυρθούν στα 60 με μειωμένη ή στα 62 με πλήρη σύνταξη.
7. ΙΚΑ με 3.600 βαρέα ένσημα: Δίνεται η δυνατότητα πλήρους συνταξιοδότησης στα 62 έτη.
8. Γυναίκες στο ΙΚΑ με 3.600 βαρέα ένσημα: Μπορούν να αποσυρθούν από τα 55 έως τα 62 έτη.
9. Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Τράπεζες με 25ετία: Γονείς ανηλίκων μπορούν να αποσυρθούν στα 50, 52, ή 55 έτη.
10. Τρίτεκνοι σε Δημόσιο, ΔΕΚΟ, Τράπεζες με 20ετία: Δικαιούνται συνταξιοδότησης χωρίς όριο ηλικίας.
11. ΙΚΑ, ΔΕΚΟ, Τράπεζες με 5.500 ένσημα και ανήλικο: Μητέρες και χήροι πατέρες μπορούν να αποσυρθούν με βάση το όριο ηλικίας του ν. 4336/2015.
Επιμέλεια στήλης: Παναγιώτης Ξεροβάσιλας
Νομικός/ Οικονομολόγος
