Το βιβλιοπωλείο που ονειρευτήκαμε υπάρχει και βρίσκεται στην Καρδαμύλη! Το «Equinox2123» έκλεισε φέτος τον τρίτο χρόνο της ζωής του, είναι ένας χώρος τέχνης, πνεύματος και πολιτισμού και το ερωτεύεσαι από την πρώτη εικόνα, από την πρώτη ματιά. Το δημιούργησε το 2022 η Καλαματιανή συμβολαιογράφος της περιοχής, Πολυξένη (Ξένια) Ρούσσου, και το μυστικό είναι ότι πρόκειται για έναν χώρο που έφτιαξε για… τον εαυτό της.
«Η αγάπη μου είναι τα βιβλία, αναγνώστρια είμαι βασικά και επέκτεινα αυτή την αγάπη μου και στην τέχνη. Κι από αυτή την αγάπη και το μεράκι στήθηκε όλο αυτό. Για μένα το έκανα, είναι η φωλιά μου. Εδώ έρχομαι και αποφορτίζομαι», εξηγεί η Ξένια για το εγχείρημά της, ενώ σε μια στιγμή βαθύτερης εξομολόγησης προσθέτει: «Επειδή είμαι ένας άνθρωπος βαθιά εσωστρεφής και προσπαθώ με την εξωστρέφεια να σωθώ, είναι ψυχοθεραπεία αυτό που κάνω. Πέρα από το θέμα του δικαίου -και γι’ αυτό τη διάλεξα- η δουλειά μου είναι σκληρή και δύσκολη. Παράλληλα, μου δίνει αυτή την επικοινωνία που έχω με τους ανθρώπους.
Στην ιδέα της σύνταξης, λοιπόν, που πλησιάζει, τρόμαξα. Δε θα ήθελα να πάω σπίτι και να είμαι σε έναν καναπέ και να διαβάζω. Γιατί αυτό θα έκανα σαν αναγνώστρια, αφού στην πανδημία έπαθα αγκύλωση από το κράτημα του βιβλίου και αναγκάστηκα να κάνω φυσιοθεραπείες.
Έτσι, είπα πως θα κάνω το χόμπι μου εξωστρεφές, θα έχω τα βιβλία σε δημόσιο χώρο, θα διαβάζω μαζί με άλλους, δηλαδή για λόγους εξωστρέφειας έγινε αυτός ο χώρος, δεν είχα φιλοδοξίες να παράγω πολιτισμό».
Μπορεί τα αρχικά κίνητρα να ήταν προσωπικά (όπως μάλλον συμβαίνει σχεδόν πάντα), όμως γεγονός είναι ότι το Equinox αποτελεί σημείο αναφοράς για ανθρώπους του πνεύματος και του πολιτισμού απ’ όλο τον κόσμο. Μια ακαδημαϊκός από την Ιαπωνία βρήκε συγκινημένη το βιβλίο της στα ράφια του βιβλιοπωλείου της Καρδαμύλης, ενώ ο Βασίλης Λέκκας και ο Νίκος Πορτοκάλογλου (ο οποίος κάθισε και έπαιξε και στο πιάνο) ήταν κάποιοι από τους αναγνωρίσιμους επισκέπτες-πελάτες του φετινού καλοκαιριού.
O ιστορικός και συγγραφέας Μαρκ Μαζάουερ ρώτησε αν υπήρχαν βιβλία του… Μαζάουερ και εννοείται πως δε θα μπορούσαν να λείπουν. Δεν αγόρασε τα δικά του φυσικά, όμως έφυγε… φορτωμένος με περίπου 20 λαογραφικού περιεχομένου καταγραφές και μελέτες για την περιοχή, τις συνήθειες των Μανιατών, τα μοιρολόγια κ.τ.λ.
Η Ξένια έχει αμέτρητες τέτοιες ιστορίες να διηγηθεί, πετώντας την… ατάκα: «όλοι περνάνε από την Καρδαμύλη».
Έργα τέχνης, βιβλία κάθε είδους, ακόμη και σπάνια
Είναι φανερό ότι το Equinox είναι πολλά περισσότερα από ένα βιβλιοπωλείο. Η Ξένια δέχεται πρόθυμα να μας ξεναγήσει μπροστά, αλλά και πίσω από τα ράφια και τις προθήκες, αποκαλύπτοντας, δηλαδή, και κάποιες λεπτομέρειες της λειτουργίας αυτού του ξεχωριστού χώρου τέχνης που διευθύνει. Τόσο τα βιβλία όσα και τα υπόλοιπα αντικείμενα και έργα τέχνης είναι προς πώληση, και η ευχάριστη έκπληξη για την ιδιοκτήτρια είναι ότι υπάρχει ζήτηση για όλα (η ιδιαίτερη χαρά της είναι όταν βλέπει νέα παιδιά να αναζητούν βιβλία, γι’ αυτό και τα ενθαρρύνει όπως μπορεί).
Τα βιβλία που υπάρχουν στο Equinox είναι προσωπικές επιλογές της Ξένιας Ρούσσου και τα περισσότερα είναι από δεύτερο χέρι. Η ιδιοκτήτρια έχει καταφέρει να χτίσει ένα πολύ καλό δίκτυο «ανεφοδιασμού», αποτελούμενο από παλαιοβιβλιοπωλεία, συλλέκτες, φίλους, δικές της ανακαλύψεις και, φυσικά, διαρκή αναζήτηση.
Όλα τα βιβλία βρίσκονται κατηγοριοποιημένα στα ράφια και μπορεί να βρει κανείς όλο το εύρος: μυθοπλασία, ποίηση, πεζογραφία, δοκίμια, ξένη μεταφρασμένη λογοτεχνία στην ελληνική γλώσσα, ιστορία, επιστήμες, ψυχολογία, φιλοσοφία, ηθική και από ξενόγλωσσα βιβλία στα αγγλικά, γαλλικά και γερμανικά. Επίσης, λευκώματα και πολλά βιβλία που αφορούν στην τέχνη. Ιδιαίτερα πλούσια, και εμπλουτίζεται συνεχώς, είναι η συλλογή με τα λαογραφικά βιβλία που αφορούν στην περιοχή της Μάνης και γενικότερα τη Μεσσηνία και έχουν ιδιαίτερη ζήτηση.
Στο Equinox, όμως, υπάρχουν και πολλά σπάνια βιβλία, τα οποία φυλάσσονται και πωλούνται σε συγκεκριμένους φίλους του βιβλίου και της τέχνης (για παράδειγμα, παλιά λευκώματα ή μια έκδοση που συνδυάζει ποίηση και εικαστικά σημαντικών Ελλήνων ζωγράφων και λογοτεχνών).
Περισσότερες εκδηλώσεις και λειτουργία όλο το χρόνο
Κατά πόσο, όμως, είναι βιώσιμο το εγχείρημα ενός βιβλιοπωλείου-χώρου τέχνης και συλλεκτικών έργων στην Καρδαμύλη; Η Ξένια Ρούσσου είναι αισιόδοξη, παρότι η βασική της δουλειά χρηματοδοτεί για την ώρα τη λειτουργία του «Equinox» και, μάλιστα, αυτός είναι ένας λόγος που συνεχίζει στο συμβολαιογραφείο, παρότι είχε την επιλογή να έχει συνταξιοδοτηθεί: «Θέλω να ελπίζω ότι μέχρι να πάρω σύνταξη θα το έχω στηρίξει τόσο που θα έχει ενηλικιωθεί και θα είναι σε θέση να βγάζει τα έξοδά του. Βλέπω ότι μεγαλώνοντας ωριμάζει σιγά σιγά και στέκεται στα πόδια του».
Η φιλοξενία εκδηλώσεων είναι ένα κομμάτι που ενδιαφέρει ιδιαίτερα την Ξένια, όμως λόγω φόρτου εργασίας δεν έχει καταφέρει ακόμη να εστιάσει πολύ σε αυτές. Μεταξύ άλλων, το περασμένο καλοκαίρι φιλοξενήθηκε στο Equinox η γνωστή Καλαματιανή συγγραφέας και μεταφράστρια, Κατερίνα Σχινά, σε μια βραδιά λόγου και μουσικής, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Τζαζ της Μάνης.
Μαζί με σημαντικές εξωτερικές βοήθειες και την πολύτιμη Γιώτα που «τρέχει» τα καθημερινά του βιβλιοπωλείου, η… απεμπλοκή πρόσφατα της Ξένιας Ρούσσου από το Υποθηκοφυλακείο, όπου επίσης είχε καθήκοντα, αναμένεται να ανοίξει το δρόμο για να γίνουν στο Equinox όσα ονειρεύεται η εμπνεύστριά του και οι φίλοι τους.
Έως ότου οριστικοποιηθούν, πάντως, δεν πρόκειται να υπάρξουν ανακοινώσεις και η Ξένια έχει καλούς λόγους γι’ αυτό: «Είμαι ο άνθρωπος που δεν κάνει κανένα σχέδιο για το μέλλον, η ζωή μου τα έχει φέρει όλα μόνη της, οπότε εγώ κάθομαι και περιμένω τι θα μου φέρει το αύριο…».
«Και φέρνει καλά πράγματα;» τη ρωτήσαμε «Μόνο καλά!» ήταν η άμεση απάντησή της, εξιστορώντας πώς ήρθε από την Αθήνα το 1986 και ο σεισμός της Καλαμάτας ισοπέδωσε το μόλις νοικιασμένο δικηγορικό γραφείο της, ωθώντας τη στο να γίνει τελικά συμβολαιογράφος και να βρεθεί στη λατρεμένη της Καρδαμύλη…
Την πρόθεση να λειτουργεί το Equinox όλο το χρόνο και το όνειρό της να πηγαίνει πιο συχνά στην Αθήνα, «για να παρακολουθώ ακόμα πιο ενεργά νέες εκδόσεις, εκθέσεις, να βλέπω πιο συχνά φίλους συγγραφείς και εκδότες», είναι τα μόνα σχέδια που μοιράζεται η Ξένια Ρούσσου.
Για την ώρα, το πετρόχτιστο σπίτι της τέχνης και του βιβλίου στον κεντρικό δρόμο της Καρδαμύλης θα παραμείνει ανοιχτό μέχρι τις 28 Οκτωβρίου, τηρώντας τη «συνήθεια» για άνοιγμα της επόμενης σεζόν στις 25 Μαρτίου του 2025.
Equinox (με νονό τον Ντάνυ Κάργα, «τον καλύτερο γραφίστα της Καλαμάτας», ενώ οι αριθμοί που το συνοδεύουν στο πλήρες όνομα του βιβλιοπωλείου είναι η εαρινή ισημερία στις 21 Μαρτίου και στις 23 Σεπτεμβρίου η φθινοπωρινή) σημαίνει Ισημερία ή, για την ακρίβεια, «Ισονυχτία» στα λατινικά.
Στην Ξένια έλυσε το δίλημμα του ονόματος, το οποίο «της έβγαλε» με το πρώτο άκουσμα «μια ισορροπία και μια πνευματικότητα», την ίδια που θα βρει όποιος περάσει το κατώφλι του Equinox2123 στην Καρδαμύλη…
Της Χριστίνας Ελευθεράκη
