Ο προεδρεύων του Διοικητικού Συμβουλίου, Νικήτας Καραμούζης, μιλά στο «Θάρρος»
Ίσως το εμβληματικότερο κτήριο της Καλαμάτας να είναι το Πνευματικό Κέντρο της πόλης, ένα κτήριο που κατασκευάστηκε έπειτα από πρωτοβουλία της αείμνηστης Ρεγγίνας Πανταζοπούλου, η οποία αγόρασε το οικόπεδο το 1910 με στόχο να δημιουργήσει ένα κοινωφελές ίδρυμα.
Η σημαντική αυτή γυναίκα κατάφερε να κάνει το όραμά της πραγματικότητα και τη 15η Ιανουαρίου 1912 η Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή άνοιξε τις πύλες της. Στη συνέχεια παραχώρησε στη Μητρόπολη ως κληροδότημα το νομικό πρόσωπο που είχε συστήσει, ενώ το 1933 ιδρύθηκε και η Λαϊκή βιβλιοθήκη, που ξεκίνησε να λειτουργεί στο χώρο το 1935.
Ακολούθησε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, οπότε η Λαϊκή Σχολή σταμάτησε να λειτουργεί, ενώ οι αίθουσές της χρησιμοποιήθηκαν είτε ως δικαστήριο είτε ως νοσοκομείο.
Μεσολάβησαν κι άλλες αλλαγές, με μία από τις σημαντικότερες το 1968, όταν ο τότε μητροπολίτης Χρυσόστομος Θέμελης πήρε την πρωτοβουλία να παραχωρήσει στο Δήμο Καλαμάτας την ακίνητη περιουσία της Πανταζοπουλείου Λαϊκής Σχολής, με τον όρο δημιουργίας του Πνευματικού Κέντρου.
Το
1984 άρχισε η δημιουργία του νέου κτηρίου που βρίσκεται δίπλα στο επιβλητικό
διατηρητέο που βλέπουμε όλοι σήμερα, έργο των αρχιτεκτόνων Ιωάννη Λιακατά και
Αναστασίας Πεχλιβανίδου-Λιακατά, που συνδυάζει τον όψιμο κλασικισμό με το
μοντέρνο.
Από το παλαιό κτήριο διατηρήθηκαν η δυτική πρόσοψη και η νότια πλευρά, ενώ
συμπληρώθηκαν από μια μοντέρνα κατασκευή με έμφαση στη γεωμετρία και τις
γυάλινες επιφάνειες. Τα δε εγκαίνια του κτηρίου έγιναν στις 22 Δεκεμβρίου 1990.
Από το 1990, λοιπόν, που λειτουργεί το κτήριο του Πνευματικού Κέντρου με τη μορφή που το βλέπουμε σήμερα, οι εργασίες που είχαν γίνει δεν ήταν πολλές, ενώ όσες γίνονταν, ήταν κυρίως επιφανειακές. Έτσι όσο περνούσαν τα χρόνια ένα στολίδι της πόλης παρήκμαζε κτηριακά, με τα προβλήματα να είναι γνωστά στους περισσότερους, είτε αυτοδιοικητικούς είτε απλούς πολίτες, που το επισκέπτονταν. Η γυάλινη οροφή που έσταζε, με τους κουβάδες να εμφανίζονται στο φουαγιέ, το κρύο το χειμώνα αλλά και η ζέστη το καλοκαίρι που έκαναν την κατάσταση ανυπόφορη στο αμφιθέατρο… ήταν συχνά φαινόμενα για τον κόσμο που πήγαινε εκεί για κάποια εκδήλωση.
Κι όλα τα παραπάνω, δυστυχώς, σε ένα κτήριο που καθημερινά σφύζει από ζωή, αφού στο ημιυπόγειο φιλοξενούνται σύλλογοι, στο φουαγιέ συχνά πραγματοποιούνται εκθέσεις ή εκδηλώσεις από συλλόγους και φορείς, ενώ στο αμφιθέατρο διεξάγονται εκδηλώσεις και δίνονται θεατρικές παραστάσεις. Ακολουθεί δε, το γραφείο της Κοινότητας Καλαμάτας. Ανεβαίνοντας τους ορόφους φτάνουμε στις πολύτιμες βιβλιοθήκες της Καλαμάτας: της Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης και της Λαϊκής Βιβλιοθήκης. Επίσης, σε αυτό το κτήριο στεγάζονται η Πινακοθήκη Σύγχρονης Τέχνης και η Εταιρεία Φίλων Αρχαίας Θουρίας, ενώ πρόσφατα προστέθηκε και η μόνιμη έκθεση του αρχείου της Μαρίας Κάλλας.
Συναντήσαμε, λοιπόν, τον προεδρεύοντα του Διοικητικού Συμβουλίου, Νικήτα Καραμούζη, ένα νέο αυτοδιοικητικό, μιας και είναι σύμβουλος της Δημοτικής Κοινότητας Καλαμάτας, ο οποίος βρίσκεται στο τιμόνι του Πνευματικού Κέντρου Καλαμάτας εδώ και σχεδόν ένα χρόνο.
Γεμάτος όρεξη από την πρώτη στιγμή που του ανατέθηκε από το δήμαρχο Καλαμάτας αυτή η θέση, μας μίλησε για την εικόνα που αντίκρισε όταν μπήκε στο κτήριο, τις εργασίες που έχουν γίνει έως τώρα, αλλά και τα σχέδιά του για το Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας:
-Μιλήστε μας για το Πνευματικό Κέντρο και πώς ήταν τα πράγματα όταν αποδεχτήκατε την πρόταση του δημάρχου Καλαμάτας;
Το συγκεκριμένο κτήριο είναι ο χώρος που ντόπιοι, αλλά και επισκέπτες, έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν με τις τέχνες, τον πολιτισμό και τη γνώση. Η μαζικότητα της αποδοχής από κοινό με επιφορτίζει από την πρώτη στιγμή με τεράστια ευθύνη, ενώ προκαθορίζει το βάρος της δικής μου ευθύνης για την αρτιότητα του χώρου σε όλα τα επίπεδα.
Πάνω σε αυτό στρέφεται το σύνολο των προσπαθειών μου. Δουλεύουμε έντονα ώστε να προσδοθεί στο ΠΚΚ η αίγλη που επιβάλλεται να έχει.
Με την ανάληψη των καθηκόντων μου στη θέση του προεδρεύοντος, αρχικά επικεντρώθηκα στην ανάπτυξη διαπροσωπικών σχέσεων με το διοικητικό προσωπικό. Η συνεργασία μας ήταν και παραμένει απαραίτητη, πολύ ωφέλιμη όπως αποδείχθηκε, γιατί η εμπειρία τους αποτέλεσε ουσιαστικό παράγοντα για τη σωστή οργάνωση και προγραμματισμό.
Η
δεύτερη κίνηση ήταν να γνωρίσω το χώρο σε όλα τα επίπεδα. Επισκέφθηκα κάθε χώρο
του κτηρίου, παρακολούθησα παραστάσεις και εκδηλώσεις εντός του αμφιθεάτρου,
επισκέφθηκα εκθέσεις, τις βιβλιοθήκες, την Πινακοθήκη της Σύγχρονης Τέχνης. Έγινα
εν ολίγοις “προέκταση” της καθημερινής λειτουργίας του, αλλά και κοινωνός της
ανάδρασης των επισκεπτών.
Με τον τρόπο αυτό έμαθα και συνεχίζω να μαθαίνω τα “ζωτικά” σημεία του κτηρίου.
Είναι ένα απαιτητικό κτήριο, στο οποίο τα σημάδια του χρόνου κάνουν αισθητή την
παρουσία τους.
Έχοντας διανύσει λίγους μήνες θητείας, αλλά σε συνδυασμό με τη συνεργασία και τη συζήτηση όλων των παραπάνω, άρχισαν να μου “αποκαλύπτονται” τα σημεία που χρειάζονταν άμεση παρέμβαση και αντιμετώπιση, τα τρωτά σημεία, συνέπεια της φθοράς του χρόνου.
-Η συνέχεια;
Τότε επισκέφτηκα το δήμαρχό μας, έχοντας συγκεκριμένες προτάσεις, ουσιαστικά προγραμματισμένες, αυστηρά κοστολογημένες, και ξεκινήσαμε το σχεδιασμό. Περιθώρια λάθους ή σπατάλης δεν υπάρχουν. Ό,τι εργασία κάναμε, πραγματοποιήθηκε εντός του προγραμματισμένου χρόνου. Η λειτουργία του ΠΚΚ δε διεκόπη ούτε στο ελάχιστο, ούτε παρεμποδίστηκε κάποια εκ των δράσεων του.
Ο κ. Θανάσης Βασιλόπουλος ήταν και παραμένει δίπλα μας. Είναι ο ουσιαστικός αιμοδότης μας, μέσω των τακτικών, αλλά και των έκτακτων επιχορηγήσεων.
Ξεκινήσαμε εντός του 2024, συνεχίζουμε μέχρι σήμερα με έργα και θα συνεχίσουμε στο εγγύς μέλλον, με ένα σύνολο παρεμβάσεων, κυρίως λειτουργικών, αναβάθμισης αρχικά του εσωτερικού του κτηρίου.
-Έχουν γίνει σημαντικές εργασίες και, μάλιστα, σε ζητήματα υποδομών;
Αυτό είναι κάτι δεδομένο, αφού έγιναν εργασίες που θα έπρεπε να έχουν γίνει εδώ και χρόνια. Επιγραμματικά να σας πω ότι επισκευάσαμε πλήρως τη σκηνή του αμφιθεάτρου, αντικαταστήσαμε τα φύλλα της οροφής, με αποτέλεσμα να πετύχουμε τη στεγανότητα του κτηρίου και ιδιαίτερα του αίθριου χώρου. Να σημειώσω εδώ ότι εργασίες βρίσκονται σε εξέλιξη έως τώρα και θα είχαν ολοκληρωθεί, αν ο καιρός για λίγες μέρες ήταν καλός.
Ακόμα, αντικαταστήσαμε τις σωληνώσεις στο αίθριο που διέρχονται το κεντρικό σύστημα ψύξης-θέρμανσης, όπως και τις πόρτες εισόδου με αυτόματα ανοιγόμενες. Επίσης, αντικαταστήσαμε το λέβητα θέρμανσης, ενώ τοποθετήσαμε φωτοκύτταρα στους όχι συχνά επισκέψιμους χώρους για οικονομία ενέργειας και λόγους ασφαλείας. Βελτιώσαμε αναξιοποίητες αίθουσες του ΠΚ και τις παραχωρήσαμε σε συλλόγους που προάγουν το πολιτιστικό προφίλ της πόλης.
Δείξαμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την οικονομική αξιοπιστία του ΠΚ, αφού τακτοποιήσαμε σχεδόν στο σύνολό τους κάθε είδους οφειλές.
Τέλος, δείξαμε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη διοικητική αριστεία, αφού μεθοδεύσαμε κανονισμό λειτουργίας.
-Θα υπάρξει συνέχεια;
Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσοι εργαζόμαστε για το καλό του Πνευματικού Κέντρο δε σταματάμε εδώ, αφού σχεδιάζουμε για το αύριο. Θεωρώ ότι έχουν πολλά ακόμα να γίνουν, θέτοντας στόχους εφικτούς, που με την καλή θέληση και την απαιτούμενη βοήθεια μπορούν να πραγματοποιηθούν.
Κατά
τη γνώμη μου, ανάγκες άμεσης παρέμβασης είναι οι εξής: Η αντικατάσταση του
συστήματος ψύξης. Υπάρχει κλιματισμός, αλλά η παλαιότητά του δεν πληροί τις
σημερινές ανάγκες που επιβάλλει η κλιματική αλλαγή.
Γνωρίζουμε το κόστος και τα στενά οικονομικά περιθώρια της πλήρους
χρηματοδότησης από το Δήμο, έτσι κινούμεθα στην αναζήτηση πόρων. Θεωρώ ακόμα
ότι απαιτείται αντικατάσταση του φωτισμού στο αίθριο.
Σημαντικό για μένα είναι ότι χρειάζεται μια αρχιτεκτονική μελέτη για τη βελτίωση της εικόνας του κτηρίου και ιδιαίτερα της πρόσοψης, που να αναδεικνύει τον αρχιτεκτονικό του χαρακτήρα.
Επίσης, απαιτείται πλήρης ενεργειακή αναβάθμιση και αυτονόμηση.
Να σας ανακοινώσω εδώ ότι άμεσα θα αντικαταστήσουμε τα υφάσματα των καθισμάτων του αμφιθεάτρου, καθώς και θα κάνουμε όποιες άλλες επισκευές χρειάζονται τα ήδη υπάρχοντα. Βέβαια, αυτό θα γίνει τμηματικά, αφού δε θέλουμε, όσο είναι δυνατόν, να διαταράξουμε τη λειτουργία του συγκεκριμένου χώρου. Έτσι, εργασίες θα γίνονται όταν δε θα πραγματοποιούνται εκδηλώσεις,
Τέλος, σχεδιάζουμε και ευελπιστούμε μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους να έχουν γίνει ήδη οι παρεμβάσεις βελτιστοποίησης στο φωτισμό και τον ήχο, επίσης εντός του αμφιθεάτρου.
-Πείτε μας κάτι τελευταίο από εσάς και πώς φαντάζεστε το Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας;
Με τη θέληση και την όρεξη που διαθέτουμε για να παράξουμε έργο, πορευόμαστε με γνώμονα το όφελος και το συμφέρον των Καλαματιανών και του ΠΚΚ.
Θέλουμε και επιδιώκουμε, ο χώρος που ανήκει σε όλους τους Καλαματιανούς να αποκτήσει πάλι τη μεγαλειώδη εικόνα του, και να γίνει πόλος έλξης όλο και για περισσότερο κόσμο, για όλο και περισσότερες εκδηλώσεις.
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
