Μια ξεχωριστή παράσταση θα έχουν την ευκαιρία να δουν όσοι σήμερα Σάββατο βρεθούν στο Εργατικό Κέντρο Καλαμάτας.
Ο λόγος που την κάνει ξεχωριστή είναι ότι πρόκειται για ένα έργο του Διονύσιου Σολωμού που θα μεταφέρουν στη σκηνή οι Μάριος Ιορδάνου, Σοφία Καζαντζιάν και Βαλεντίνο Βαλάσης.
Το «Θάρρος» μίλησε με τον ηθοποιό και σκηνοθέτη της παράστασης, Μάριο Ιορδάνου, και σας τον παρουσιάζει:
-Ας ξεκινήσουμε λίγο ανάποδα και ας μιλήσουμε για την παράσταση «Ο Κρητικός», έργο του Διονύσιου Σολωμού. Πώς αποφασίσατε να το ανεβάσετε;
Όταν ήμουν ακόμα παιδί, η μητέρα μου με πλησίασε και άφησε δίπλα στο κρεβάτι τα Άπαντα του Διονύσιου Σολωμού. Φεύγοντας μου είπε «όταν είσαι έτοιμος». Ο Σολωμός είναι ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές παγκοσμίως. Επιλέγοντας έργο ουσιαστικά επιλέγω το δημιουργό, τον άνθρωπο πίσω από το έργο. Η παράσταση αποτελεί ένα φόρο τιμής στον Διονύσιο Σολωμό και το συγκεκριμένο έργο είναι ένα αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Είναι ένας ύμνος εις τον έρωτα! Μία αλληγορία του ταξιδιού της ζωής.
-Ο κόσμος μέχρι σήμερα πώς το έχει αντιμετωπίσει;
Ο κόσμος που έχει παρακολουθήσει την παράσταση, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, την έχει αγκαλιάσει, την έχει αγαπήσει και οι αντιδράσεις, όπου κι αν έχει ανέβει, είναι συγκινητικές.
Το πιο συγκινητικό είναι ότι υπάρχουν άνθρωποι που βλέπουν και ξαναβλέπουν την παράσταση και όταν έρχονται στο θέατρο για δεύτερη φορά, έρχονται κρατώντας στα χέρια τους τα Άπαντα του Διονύσιου Σολωμού. Το να μεταφέρεις ποίηση επί σκηνής είναι ένα ξεχωριστό εγχείρημα, διότι η ποίηση πρέπει να μετουσιωθεί σε θεατρική πράξη, σε σκηνική δράση. Όταν συμβαίνει αυτό, ο θεατής γίνεται κοινωνός ενός θεάτρου που του ανοίγει την καρδιά και το μυαλό.
-Λάβατε και βραβείο από την Unesco. Ήταν κάτι που περιμένατε;
Πάντα πίστευα αυτό που λέει ο αγαπημένος μου Γιάννης Ρίτσος, πως δηλαδή κάνουμε ποίηση – και τέχνη- για να ενώσουμε τον κόσμο. Ήθελα, λοιπόν, πάντα να κάνω ένα θέατρο που δε θα δέχεται σύνορα, κυριολεκτικά και μεταφορικά. Έχοντας παρουσιάσει θεατρικές δουλειές για τον Νίκο Καζαντζάκη σε Βερολίνο, Παρίσι και Μόσχα και έχοντας ήδη πραγματοποιήσει την παγκόσμια πρεμιέρα του «Κρητικού» στον Καθεδρικό Ναό της Ζυρίχης, η βράβευση ήρθε για να στηρίξει αυτή την προσπάθεια ανάδειξης του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό.
Η αλήθεια, βέβαια, είναι πως ένας άνθρωπος που ασχολείται με την τέχνη επιβραβεύεται σε κάθε παράσταση από τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά που έρχεται να τον τιμήσει με την παρουσία του, το υστέρημα και το χρόνο του. Όταν ο ηθοποιός, ο σκηνοθέτης, ο μουσικός, ο χορογράφος βρίσκει τρόπο επικοινωνίας με έναν άλλο άνθρωπο μέσω της τέχνης που αγαπάει, έχει επιτύχει τη σημαντικότερη επιβράβευσή του.
-Μια συγκλονιστική ιστορία αγάπης και αυτοθυσίας ενός Κρητικού πολέμαρχου και της αγαπημένης του… στις μέρες μας υπάρχουν τέτοιες πραγματικές ιστορίες;
Βεβαίως. Η τέχνη φωτίζει τη ζωή την ίδια. Δύο άνθρωποι, για παράδειγμα, που γερνούν μαζί, που στέκεται ο ένας δίπλα στον άλλον μέχρι το τέλος, που περνούν μαζί καθημερινές δυσκολίες, που ξεπερνούν ή δεν ξεπερνούν προβλήματα υγείας, οικονομικά προβλήματα, κοινωνικές δυσκολίες, προσωπικές φοβίες, απογοητεύσεις, αλλά και που γεύονται μαζί στιγμές χαράς, που μοιράζονται επιτυχία, ευτυχία, αγάπη και όνειρα… αυτοί δεν έχουν «γράψει» με το διάβα τους σε αυτόν τον κόσμο μία συγκλονιστική ιστορία αγάπης και αυτοθυσίας;
-Μέχρι σήμερα η παράσταση έχει ταξιδέψει σε αρκετές χώρες του εξωτερικού, πόσο δύσκολο ήταν αυτό και πώς την αντιμετώπισε το κοινό εκεί;
Τις δυσκολίες και τα εμπόδια τα ορθώνει μπροστά μας ο νους μας. Ο μεγάλος Καβάφης έλεγε πως τους Λαιστρυγόνες και τους Κύκλωπες δε θα τους βρεις μπροστά σου αν δεν τους κουβαλάς μες στην ψυχή σου. Αυτή είναι η μαγεία της ποίησης. Όσο βουτάς σε αυτή, σε κάνει πιο δυνατό και ανοίγεις το δρόμο σου χωρίς φόβο. Διοχετεύεις όλες σου τις δυνάμεις σε αυτά που θα σου κάνουν το δρόμο εύκολο και μένεις πιστός στο στόχο σου. Σε σχέση τώρα με το κοινό στο εξωτερικό, αγαπούν και γνωρίζουν εις βάθος την ελληνική ποίηση και λογοτεχνία. Μου έκανε εντύπωση στη Μόσχα, όπου εκπροσωπήσαμε με την παράστασή μας «Δε φοβάμαι. Δεν ελπίζω. Είμαι…» για τον Νίκο Καζαντζάκη την Ελλάδα στο Έτος Ελληνορωσικής Φιλίας, το γεγονός ότι στο τέλος της παράστασης, με τη βοήθεια διερμηνέα, οι Ρώσοι θεατές μάς ζητούσαν να πάμε και το επόμενο έργο μας. Όταν τους είπα ότι η επόμενη παράσταση είναι «Ο Κρητικός» του εθνικού ποιητή της Ελλάδας και δεν ξέρω εάν έχει μεταφραστεί το έργο του στα ρωσικά, άρχισαν ένας ένας να σηκώνονται και να φωνάζουν «Λάμπρος», «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι», «Πόρφυρας». Μου εξήγησαν, λοιπόν, ότι το έργο του Σολωμού έχει μεταφραστεί από τον Αρσένιο Ταρκόφσκι, το μεγάλο Ρώσο ποιητή, πατέρα του Αντρέι Ταρκόφσκι, του σπουδαίου σκηνοθέτη. Αυτό από μόνο του είναι συγκλονιστικό. Είναι από τα περιστατικά που έχουν χαραχθεί στη μνήμη μου, όπως και ένα άλλο στην Ελβετία. Στο τέλος της παράστασης, ένα μικρό αγόρι 7-8 ετών που είχε έρθει με τους γονείς του, ήρθε να μου μιλήσει. Στην Ελβετία μιλούν και τη γερμανική γλώσσα, την οποία μιλώ κι εγώ λόγω της φοίτησής μου σε γερμανικό σχολείο και γερμανικό πανεπιστήμιο. Του έκανα, λοιπόν, τη γνωστή ερώτηση “τι θέλεις να γίνεις όταν μεγαλώσεις” και επηρεασμένο από το έργο, μου απάντησε: “Ποιητής, σαν το Διονύσιο Σολωμό”.
-Η παράσταση συνδυάζει θέατρο, ποίηση, χορό, μουσική και εικαστικές παρεμβάσεις. Το έργο “Ο Κρητικός” συναντά επί σκηνής και άλλα αριστουργήματα της ελληνικής και παγκόσμιας λογοτεχνίας, όπως ο Ερωτόκριτος, η Οδύσσεια και ο Ματωμένος Γάμος. Πώς γίνεται όλο αυτό το πάντρεμα;
Στόχος κάθε παράστασής μας είναι να συναντηθεί επί σκηνής ο δημιουργός του βασικού έργου με τους «πνευματικά συγγενείς του». Ο Ερωτόκριτος και η Οδύσσεια, για παράδειγμα, είναι από τις βασικές επιρροές του Σολωμού για το έργο «Ο Κρητικός», ενώ όλη η ιστορία αφορά ένα γάμο ματωμένο, που δεν τελέστηκε ποτέ.
-Κάτι από εσάς για το κοινό της Καλαμάτας…
Κάθε θεατρική πράξη από μόνη της είναι και ένα κάλεσμα να ανοίξουμε την ψυχή και το μυαλό μας. Είναι ένα κάλεσμα για προσωπική αφύπνιση και αλλαγή της θέσης μας σε αυτόν το σκληρό κόσμο. Ο Καμύ έλεγε πως έχουμε εξορίσει την ομορφιά από τη ζωή μας, ενώ οι Έλληνες πάλεψαν γι’ αυτή… πάλεψαν για μία “Ωραία Ελένη”. Αυτή την ομορφιά, την αισθητική, την πνευματική ανάταση πρέπει να τη διεκδικήσουμε ξανά. Μόνο τότε η τέχνη έχει νόημα. Όταν διεκδικεί την αλλαγή.
Λίγα λόγια για το έργο
Ο Κρητικός είναι το αρχέτυπο της ελληνικής ηρωικής ψυχής! Ένας πολέμαρχος που δε φοβάται να τα βάλει ακόμα και με τον ίδιο το θάνατο, προκειμένου να σώσει την αγαπημένη του. Λίγο πριν από το γάμο του στην Κρήτη ξεσπάει η Κρητική Επανάσταση. Όσοι επιβιώνουν από τον πόλεμο, τρέχουν να επιβιβαστούν στα πλοία για να σωθούν. Μαζί τους και ο Κρητικός, που προσπαθεί να σώσει τη λαβωμένη αρραβωνιαστικιά του. Τα πλοία, όμως, πυρπολούνται και πάνω από 10.000 άνθρωποι χάνουν τη ζωή τους. Ο Κρητικός βρίσκεται ναυαγός στη μέση του πελάγους, κρατώντας στα χέρια την αγαπημένη του και προσπαθώντας να βρει στεριά για να μπορέσει να τη σώσει. Θα αντιμετωπίσει φυσικά και μεταφυσικά φαινόμενα, την αγριεμένη φύση, τον Άδη, τη Φεγγαροντυμένη που έρχεται με τη μορφή της αγαπημένης του ως παραίσθηση μέσα από τα κύματα και τέλος τον ίδιο του τον εαυτό.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Παίζουν οι ηθοποιοί: Μάριος Ιορδάνου, Σοφία Καζαντζιάν, Βαλεντίνο Βαλάσης
Σκηνοθεσία/ Μουσική Επιμέλεια: Μάριος Ιορδάνου
Θεατρική Διασκευή/ Χορογραφίες : Σοφία Καζαντζιάν
Σκηνογραφία/ Σχεδιασμός Κουστουμιών : Βαλεντίνο Βαλάσης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Χριστίνα Παπαγιάννη
Σχεδιασμός Φωτισμών: Χριστόφορος Τσακιρόπουλος
Διάρκεια : 80 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Σάββατο 3 Νοεμβρίου
ώρες: 18:30 & 21:00
Αμφιθέατρο “Θεόδωρος Αγγελόπουλος” (Εργατικό Κέντρο)
(Αριστομένους 95, Καλαμάτα 24100)
Προπώληση: 10 ευρώ / Viva.gr & Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας
Ταμείο: 13 ευρώ
Πληροφορίες: 6974876024
Του Παναγιώτη Μπαμπαρούτση
