Ο Ελευθέριος Βενιζέλος νεκρός! Ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν αναπνέει πλέον τον αέρα της ζωής, εις την οποία εκυριάρχησε. Ο άνθρωπος με την θερμοτέραν ελληνικήν καρδίαν και τον πελώριον εγκέφαλο, που μάτην επί πολύ θ’ αναμένη ν’ ανανεώση ο τόπος μας, ο άνθρωπος που κατέπληξε τον κόσμον ολόκληρον με την μεγαλοφυίαν του και έγραψε δια την πατρίδα μας τας μεγαλοπρεπεστέρας σελίδας της ιστορίας της, ο άνθρωπος που ελάτρευσαν ως υπεράνθρωπον και ύμνησαν ως ισόθεον γενεαί γενεών φωτισμένων Ελλήνων, ο άνθρωπος με την κολοσσιαίαν προσωπικότητα που απετέλει, ο άνθρωπος που ενέπνευσε τα τολμηρότερα πατριωτικά όνειρα και ωδήγησε τους ελληνικούς αετούς μέχρι και της «βασιλίδος των πόλεων», ο άνθρωπος που μόνος αυτός παρείχε την ασφάλειαν της διευθετήσεως της παρούσης αθλίας εξωτερικής θέσεως της Ελλάδος, έπαυσε να κινήται, να σκέπτεται, να οδηγή.
Ό,τι και να γραφή από τη ταπεινή αυτή στήλη θα είναι πολύ ελάχιστον δια τον εκλιπόντα κολοσσόν και δια τ’ αποτελέσματα που θα έχη ο θάνατός του δια την Ελλάδα. Ό,τι και αν γραφή δεν πρόκειται να μεταφέρη εις λέξεις και εις φράσεις την βαθυτάτην οδύνην που δοκιμάζει το πανελλήνιον και την αγωνίαν, η οποία συνέχει την στιγμήν αυτήν τον κόσμον των νοικοκυραίων ενώπιον της αβύσσου που χαίνει ήδη ενώπιόν μας.
Ένας γίγας κατέπεσεν ως υψηλόκορμος δρυς κάτω από τα κτυπήματα μιας υπούλου νόσου. Ένας γίγας κατέπεσε και ένας ολόκληρος λαός πενθεί τον θάνατον, την απώλειαν, τα σβυσμένας ελπίδας. Ένας γίγας κατέπεσε και ο νεόσκαπτος τάφος του παραμένει και θα παραμένη επί πολύ ασυμπλήρωτος, φόβητρον μέγα εις τους απομένοντας Έλληνας δια την αυριανήν των τύχην.
Ένας γίγας έφυγεν από το μέσον ημών και εις την θέσιν του καταλείπει μαζί με την θλίψιν και την συντριβήν, την αγωνίαν, την αβεβαιότητα, τον φόβον. Ας ελπίσωμεν ότι ο λοιπός πολιτικός κόσμος της χώρας θ’ αναπληρώση από κοινού εργαζόμενος το κενόν και ας διατηρήσωμεν μέσα εις τας ψυχάς μας άσβηστον την ανάμνησιν του χθεσινού μεγάλου νεκρού, που ενσάρκωσε τα πεπρωμένα της φυλής, ανεδημιούργησε την Ελλάδα, ενεφύσησε πίστιν εις τους πριν κατεπτοημένους πολίτας και έλαμψεν φωτεινό και σπάνιον αληθώς μετέωρον μέσα εις την τόσον άλλως τε πτωχήν πολιτικήν ζωή της χώρας μας!
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος απέθανε χθες την 10.50 π.μ.
ΠΑΡΙΣΙΟΙ. Ο μέγας Κρης πολιτικός Ελευθέριος Βενιζέλος δεν υπάρχει πλέον. Εξέπνευσε την 10.50 π.μ. χθες. Από του μεσονυκτίου προχθές κληθέντες οι θεράποντες ιατροί εδήλωσαν ότι ο θάνατός του έπρεπε να αναμένεται από στιγμής εις στιγμήν. Οι ιατροί εδήλωσαν ακόμη ότι δια πρώτην φοράν έβλεπον τόσον ισχυρόν οργανισμόν όπως ο του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο Έλλην πολιτικός ευρίσκετο εις κωματώδη κατάστασιν με φωτεινά διαλείμματα, εφαίνετο δε έχων συναίσθησιν ποίοι ήσαν παρόντες πλησίον του, μίαν δε ή δύο φοράς εφάνη προσπαθών να προφέρη το όνομα της συζύγου του και των τέκνων του. Ολίγον μετά το μεσονύκτιον εφάνη εις την οδόν Μπωζόν ο Έλλην Αρχιμανδρίτης, τούτο δε έδωσεν αφορμήν να κυκλοφορήση η φήμη ότι ο μέγας Βενιζέλος απέθανε.
Ταχέως όμως διεπιστώθη ότι δεν είχεν αποθάνει ακόμη. Από της 2ας πρωινής ο Ελευθέριος Βενιζέλος έπεσεν εις πλήρη λήθαργον και δεν ηκούετο πλέον παρά ο επιθανάτιος ρόγχος. Από της στιγμής εκείνης οι οικείοι του εβυθίσθησαν εις άφατον πένθος.
Ο καθηγητής Αμπραμί συνεφώνησεν απολύτως μετά του παλαιού θεράποντος του Βενιζέλου ιατρού κ. Σκουλά ότι η φλεβίτις εν συνδυασμώ με την γρίππην και την εξασθένισιν οργανισμού επέφεραν το μοιραίον.
Ο θεράπων ιατρός του Ελ. Βενιζέλου κ. Σκουλάς ανεκοίνωσεν ότι ο εκλιπών πολιτικός εξέπνευσεν ήρεμα, χωρίς να προφθάση να μεταλάβη των αχράντων μυστηρίων.
Αι γαλλικαί εφημερίδες εξεδόθησαν χθες με εικόνας του Ελ. Βενιζέλου, πληροφορίας και μακρά σχόλια ιστορικά από την μέχρι τούδε δράσιν του. Αι εφημερίδες τον χαρακτηρίζουν ως μεγαλουργόν και τονίζουν ότι δια του θανάτου του μεγάλου πολιτικού η Ελλάς υφίσταται μεγίστην απώλειαν και ότι εκλείπει η μεγαλυτέρα σύγχρονος πολιτική φυσιογνωμία.
Η αναγγελία του θανάτου του Βενιζέλου υπό του γαλλικού Πρακτορείου «Χαβάς»
ΠΑΡΙΣΙΟΙ. Το πρακτορείον Χαβάς εξέπεμψε χθες την 11.30 π.μ. το κάτωθι τηλεγράφημα προς τα συνεργαζόμενα μετ’ αυτού ευρωπαϊκά πρακτορεία:
«Την 10.50΄ π.μ. της σήμερον (χθες) απέθανεν ο Έλλην πολιτικός Ελ. Βενιζέλος. Ούτος ευρίσκεται εν Παρισίοις από πέρυσι καταφυγών ενταύθα μετά το στασιαστικόν κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935. Ο Βενιζέλος κατεδικάσθη εις θάνατον ως εις των αρχηγών του κινήματος αλλά κατόρθωσε να διαφύγη τότε εις το εξωτερικόν.
Μετά την παλλινόρθωσιν του Βασιλέως εν Ελλάδι, ο Βενιζέλος απευθύνθη εις τους οπαδούς του και συνέστησαν όπως αναγνωρίσουν το νέον καθεστώς της Βασιλευομένης Δημοκρατίας, διότι ήτο εξ ίσου δημοκρατικόν όσον και η αβασίλευτος τοιαύτη και ότι συνεπώς ήτο κατάλληλον δια την Ελλάδα, μόνον δε ακατάλληλον ήτο η απόλυτος Μοναρχία. Ολίγον βραδύτερον εξεδόθη βασιλικόν διάταγμα περί παροχής αμνηστίας εις όλους τους αρχηγούς του κινήματος. Ο Βενιζέλος όμως εγκαταλείψαν την πολιτικήν οριστικώς εγκατεστάθη ενταύθα μέχρι του θανάτου του».
Η ΦΕΡΟΥΣΑ ΤΟΝ ΝΕΚΡΟΝ ΤΟΥ Ε. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΑΜΑΞΟΣΤΟΙΧΙΑ ΔΙΗΛΘΕ ΧΘΕΣ ΕΚ ΛΩΖΑΝΗΣ
«ΘΑΡΡΟΣ» 25 Μαρτίου 1936
ΑΘΗΝΑΙ. Το Ελβετικόν Τηλεγραφικόν Πρακτορείον και το Ιταλικόν Πρακτορείον Στέφανι ανήγγειλλαν προς το Αθηναϊκόν Πρακτορείον ότι η ταχεία αμαξοστοιχία Παρισίων – Μιλάνου – Πρίντεζι η φέρουσα τον νεκρόν του άλλοτε Πρωθυπουργού της Ελλάδος Ελευθερίου Βενιζέλου διήλθεν χθες εκ Λωζάνης τας πρωινάς ώρας. Από λίαν πρωί είχον κατακλύσει τον σταθμόν της Λωζάνης πολλοί Έλληνες και Ελβετοί επίσημοι, οι οποίοι είχον γνωρίσει τον μέγαν Ελευθέριον Βενιζέλον κατά τας συνεδριάσεις του συμβουλίου της ΚΤΕ εν Λωζάνη. Επίσης εις τον σταθμόν είχεν κατέλθει λίαν ενωρίς και ο Έλλην Αρχιμανδρίτης Βαλλιάδης. Η οικογένεια του Ελ. Βενιζέλου δεν εδέχθη εις το διαμέρισμά της παρά μερικούς στενούς γνωρίμους της.
Εις τον πρώτον Ιταλικόν συνοριακόν σταθμόν οι εκπρόσωποι του ελβετικού Καντονίου απεχαιρέτησαν την οικογένειαν Βενιζέλου προς την οποίαν υπέβαλλον τα συλλυπητήρια των Ελβετικών Αρχών.
Αι διαπιστώσεις δια την μεταφοράν της σορού δια του Ιταλικού Κράτους εγένοντο εις τον πρώτον μεθοριακόν σταθμόν. Τιμητική συνοδεία εξ Ιταλών καραμπινιέρων και πολιτών της φασιστικής φρουράς ανήλθεν επί της αμαξοστοιχίας εις τον πρώτον Ιταλικόν σταθμόν. Η αμαξοστοιχία βαίνουσα με ηλαττωμένην ταχύτητα κατά μήκος της λίμνης Λάγκο – Μαντζόρε διεσταυρώθη παρά την Στρέζαν με την ταχείαν αμαξοστοιχίαν της Ανατολής την φέρουσαν και το όχημα των Αθηνών, η οποία είχε σταματήσει εν αναμονή της φερούσης τον νεκρόν του Βενιζέλου.
Ευθύς ως διεσταυρώθησαν αι δύο αμαξοστοιχίαι όλοι οι επιβάται της αμαξοστοιχίας της Ανατολής ασκεπείς ίσταντο παρά τα παράθυρα των οχημάτων, οι δε του οχήματος των Αθηνών έκαμνον το σημείον του σταυρού ενώ δάκρυα έρρεον εκ των οφθαλμών των.
Η φέρουσα τον νεκρόν αμαξοστοιχία έφθασε την 12ην μεσημβρινήν ακριβώς εις τον σταθμόν του Μιλάνου. Μετά την νέαν δε σύνθεσιν των οχημάτων ανεχώρησεν αμέσως δια Πρίντεζι. Εις τον σταθμόν του Μιλάνου ανέμενον πολλοί Έλληνες καθώς και ξένοι οι οποίοι απεχαιρέτησαν τον νεκρόν, η δε αμαξοστοιχία ανεχώρησε την 4 1/2 μ.μ. δια Βολωνίας και Μητάρι δια το Πρίντεζι όπου θα ευρίσκεται σήμερον την 9 1/2 π.μ.
ΠΡΙΝΤΕΖΙ. Την 11 και 20 π.μ. χθες τα ελληνικά αντιτορπιλικά φέροντα μεσίστιον την σημαίαν εισήλθον εις τον λιμένα μας, εχαιρέτισαν δε δια των κεκανονισμένων κανονιοβολισμών την ιταλικήν σημαίαν και επλεύρισαν εις την προβλήτα.
ΤΑ ΦΕΡΟΝΤΑ ΤΗΝ ΣΟΡΟΝ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΑ ΘΑ ΕΥΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΕΙΣ ΧΑΝΙΑ ΑΥΡΙΟΝ ΤΗΝ 7ΗΝ ΠΡΩΙΝΗΝ
«ΘΑΡΡΟΣ» 26 Μαρτίου 1936
ΑΘΗΝΑΙ. Δια ραδιογραφήματός του προς το Υπουργείον Ναυτικών ο Κυβερνήτης των δύο αντιτορπιλικών πλοίαρχος Κοντογιάννης ανέφερεν ότι η σορός του μεγάλου νεκρού Ελευθερίου Βενιζέλου έφθασε την 10 και 20 εις το Πρίντεζι. Ο Κοντογιάννης παρουσιασθείς αμέσως εις την χήραν Βενιζέλου υπέβαλλε τα συλλυπητήρια της ελληνικής Κυβερνήσεως. Ανέφερε δε και τας διαταγάς τας οποίας έχει σχετικώς με την παραλαβήν του νεκρού. Η κα Βενιζέλου ηυχαρίστησε θερμώς. Μετά ταύτα η σορός επιβιβάσθη του αντιτορπιλικού «Κουντουριώτης» αποδοθεισών όλων των τιμών.
Τα δύο πολεμικά πλέουν με ηλλαττωμένην ταχύτητα και μεσιστίους τας σημαίας των προς Χανιά όπου θα ευρίσκονται την 7ην π.μ. της Παρασκευής (αύριον).
ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΕΚΑΤΟΝ ΚΑΙ ΠΛΕΟΝ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΛΑΟΥ ΕΞ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΕΓΕΝΕΤΟ ΧΘΕΣ ΜΕΓΑΛΟΠΡΕΠΕΣΤΑΤΑ ΕΙΣ ΧΑΝΙΑ Η ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΕΘΝΑΡΧΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
Του απεσταλμένου συνεργάτου μας Ι. Αναπλιώτη
«ΘΑΡΡΟΣ» 28 Μαρτίου 1936
ΧΑΝΙΑ. Την 7ην πρωινήν χθες κατέπλευσαν εις τον λιμένα μας τα δύο πολεμικά τα φέροντα την σορόν του μεγάλου νεκρού Ελευθερίου Βενιζέλου με μεσιστίους τας σημαίας των. Μαζί με τα δύο αντιτορπιλικά κατέπλευσε και το φέρον τον Διάδοχον Παύλον και την ακολουθίαν του αντιτορπιλικό «Σπέτσαι». Επίσης ταυτοχρόνως κατέπλευσαν και πέντε επιβατικά ατμόπλοια με χιλιάδας προσκυνητάς. Η προκυμαία, οι κυματοθραύσται και οι λιμενοβραχίονες είναι κατάμεστοι από πλήθη κόσμου, ο οποίος ευθύς ως αντίκρυσε τον «Κουντουριώτην» ήρχισε να σταυροκοπήται.
Την 9ην π.μ. εξήλθεν άγημα μιας διμοιρίας ναυτών εξ εκάστου πολεμικού με επικεφαλής αξιωματικούς και παρετάχθη επί της αποβάθρας.
Ο Σοφούλης μετά της συζύγου του και του Δημάρχου Χανίων ανέρχεται αμέσως επί του «Κουντουριώτου». Ο Σοφούλης βαθύτατα συντετριμμένος ανέρχεται την κλίμακα του «Κουντουριώτη» υποβασταζόμενος. Άμα ως αντίκρυσε το φέρετρον ανελή εις δάκρυα και λυγμούς, ενηγκαλίσθη δε τους υιούς του μεγάλου νεκρού.
Ολόκληρος η πόλις και γενικώτερον η Κρήτη ηγρύπνησε καθ’ όλην την προχθεσινήν νύκτα εν αναμονή της σορού του μεγάλου νεκρού. Η πόλις από βαθυτάτης πρωίας υπό τον βαρύ συννεφώδη ουρανόν ενεφάνιζε θέαν πρωτοφανούς πένθους και φαντασμαγορίας που προεκάλει έκστασιν των πνευμάτων και ανάτασιν των ψυχών. Την προχθεσινήν νύκτα εψάλησαν δεήσεις. Εις όλους τους ναούς της Κρήτης ενώπιον χιλιάδων λαού εις πλείστας εκκλησίας ετοποθετήθησαν μεγάλαι εικόνες του αθανάτου νεκρού παρά τας εικόνας των αγίων, τας οποίας ησπάζετο ο λαός κατασυγκεκινημένος και με άκραν ευλάβειαν. Χιλιάδες λαού διενυκτέρευσαν εις το ύπαιθρον. Από των πρώτων πρωινών ωρών της χθες χιλιάδες χωρικών ήρχισαν κατακλύζοντες την πόλιν. Πολλοί ήρχοντο από χωριά απέχοντα ημέρας από των Χανίων δια να προσκυνήσουν τον μέγαν νεκρόν. Υπολογίζεται ότι ο συρρεύσας λαός εις την πόλιν των Χανίων υπερβαίνει τας εκατόν χιλιάδας.
Ολόκληρος η οδός προς την παραλίαν έχει στρωθή με δάφνας και αγριολούλουδα. Λαός διαρκώς κατέρχεται. Τούτους τους συνέχει η οδύνη ασυλλήπτου πόνου. Όλοι δακρύζουν. Παρά τον αφάνταστον συνωστισμόν πλήρης τάξεις και βαθεία σιγή επικρατεί.
Από τας πρώτας πρωινάς ώρας ήρχισαν παρατασσόμενοι Κρήτες με τας Κρητικάς ενδυμασίας δια την απόδοσιν των τιμών κατά μήκος της οδού.
Εις την στηθείσαν αποβάθραν εξέδραν έχουν εγκατασταθή αι φιλαρμονικαί. Προς της εξέδρας έχει τοποθετηθή εν αναμονή ο κιλλίβας εφ’ ου ανεπετέθη ο νεκρός. Επί της προβλήτας έχει παραταχθή διμοιρία ευζώνων του Προτύπου τάγματος.
Συγκινητικαί εκδηλώσεις κατά την αποβίβασιν του φερέτρου εις την αποβάθραν της πόλεως
Την 9ην πρωινήν η σορός του μεγάλου νεκρού αποβιβάζεται εις την αποβάθραν και παραλαμβάνεται από τον Δήμαρχον Χανίων ενώ ο παρακολουθών λαός εκσπάεις θρήνους και κοπετούς. Οι Παλαιοί πολεμισταί με κρητικάς ενδυμασίας παραλαμβάνουν από τον Δήμαρχον το φέρετρον και το εναποθέτουν επί του αναμένοντος κιλλίβαντος. Η στιγμή είναι εκτάκτως συγκινητική. Οι θρήνοι και οι κοπετοί σχίζουν τον αέρα. Εκατόν Κρήτες με κρητικάς ενδυμασίας σύρουν τον κιλλίβαντα και πεντήκοντα μαυροφορούσαι Κρήται κρατούσαι κάνιστρα έρραινον με ροδοπέταλα τον νεκρόν του Εθνάρχου.
Την στιγμήν της αποβιβάσεως του νεκρού εις την αποβάθραν τα πυροβόλα των πολεμικών έρριπτον διαρκώς κανονιοβολισμούς, ενώ όλοι οι βουλευταί εγονυπέτησαν.
Όταν δε το φέρετρον ετοποθετήτο επί του κιλλίβαντος, ο Διάδοχος Παύλος μετά των υπασπιστών του, των Κυβερνητών των σκαφών και των επιτελείων των απεβιβάζοντο εις την προβλήτα της αποβάθρας.
Η νεκρική πομπή υπό τους ήχους των μουσικών και των Φιλαρμονικών ήρχισε κατευθυνόμενη προς τον ναόν. Όλος ο κόσμος τότε ηθέλησε να πλησιάση τον νεκρόν. Η τάξις είναι αδύνατον να τηρηθή. Αι ζώναι διασπώνται. Αι γυναίκες λιποθυμούν. Οι γόοι, οι θρήνοι και οι κοπετοί δονούν την ατμόσφαιραν και κάμνουν να ματώνουν τις καρδιές.
Η πομπή μετά πολλήν ώραν κατορθώνει να φθάση εις τον ναόν. Έξωθι της εκκλησίας και παρά την είσοδον έχουν τοποθετηθή δύο τεράστιαι λευκαί λαμπάδες. Το ικρίον έχει σκεπασθή με την κυανόλευκον και έχει διακοσμηθή με άνθη. Ο άμβων και ο θρόνος της εκκλησίας έχουν καλυφθή με μαύρα κρέπια. Το δάπεδον του ναού έχει στρωθή με παχύ στρώμα από φύλλα δάφνης. Η είσοδος δεν επετράπει εις το πλήθος. Εντός του ναού ευρίσκονται οι αρχηγοί των ξένων θρησκευτικών δογμάτων, οι πρόξενοι των ξένων κρατών, οι δήμαρχοι των διαφόρων πόλεων και αι αντιπροσωπείαι των δήμων και κοινοτήτων της λοιπής Ελλάδος.
Μόλις ετοποθετήθη ο νεκρός εντός της εκκλησίας εισήλθον ο Διάδοχος μετά της ακολουθίας του, οι υπουργοί, οι αρχηγοί των κομμάτων, οι βουλευταί και άλλοι επίσημοι.
Η νεκρώσιμος ακολουθία εψάλλη προξάρχοντος του Μητροπολίτου Κρήτης Τιμοθέου, περιστοιχιζομένου από τους επισκόπους Κρήτης, τους διακόνους και τον κλήρον. Τα τροπάρια έψαλλε μεγάλη χορωδία εκ των ψαλτών των περισσοτέρων κρητικών πόλεων.
Σπαρακτικαί σκηναί διεδραματίσθην εντός κι εκτός του ναού όταν εψάλλη το «Δεύτε τελευταίον ασπασμόν…».
Οι βουλευταί όλοι κλαίουν, το πλήθος εκσπά σε θρήνους και κοπετούς. Ο Σοφούλης και ο Καφαντάρης κλαίοντες ασπάζονται τους υιούς του αθανάτου νεκρού.
Ο Μητροπολίτης Τιμόθεος προσπαθεί να ομιλήση αλλά αδυνατεί διότι τον καταλαμβάνουν λυγμοί. Μετά πολλάς προσπαθείας κατορθώνει να είπη μερικάς λέξεις εις τον νεκρόν.
Το προσκύνημα του νεκρού του Βενιζέλου εσυνεχίσθη μέχρι βαθείας νυκτός. Η ταφή του νεκρού θα γίνη την Δευτέραν.
ΜΕ ΣΥΓΚΙΝΗΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΕΙΣ ΧΑΝΙΑ ΤΟ ΛΑΪΚΟΝ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΝΕΚΡΟΥ
-Απεφασίσθη τελικώς όπως το σεπτόν του σκήνωμα ταφή σήμερον εις το θρυλλικόν Ακρωτήρι Κρήτης.
Του απεσταλμένου συνεργάτου μας Ι. Αναπλιώτη
«ΘΑΡΡΟΣ» 29 Μαρτίου 1936
ΧΑΝΙΑ. Καθ’ όλην την νύκτα παρέμειναν άγρυπνοι φρουροί του νεκρού του Βενιζέλου είκοσι περίπου ρωμαλέοι Κρήτες βρακοφόροι. Πέριξ του φερέτρου το οποίον εφύλασσαν επί πολλήν ώραν ακίνητοι, εφάνταζον ως ζώντα τα αγάλματα της κρητικής λεβεντιάς. Μέχρι βαθείας δε νυκτός εσυνεχίσθη το προσκύνημα του σεπτού σκηνώματος του Μεγάλου νεκρού και επανελήφθη με την χαραυγήν της ημέρας. Η σιωπηλή θρηνωδία των τριακοσίων χιλιάδων προσκυνητών οι οποίοι έχουν συρρεύσει από όλα τα μέρη της Ελλάδος εις τα Χανιά, εξακολουθεί να επιβάλη πένθιμον και θλιβεράν όψιν εις την κρητικήν πρωτεύουσαν.
Όταν αντικρύζουν ωχράν και βουβήν την μορφήν εκείνου ο οποίος τους ηλευθέρωσε και τους εδόξασε, εκείνον τον οποίον επίστευσαν ως αθάνατον και ελάτρευσαν ως ημίθεον, καταλαμβάνονται από έναν ψυχικόν σπαραγμόν και αρχίζουν να θρηνούν απαρηγόρητοι. Απομακρύνονται αμέσως μετά το προσκύνημα του φερέτρου και κλαίουν κατά τρόπον συγκλονιστικόν δια τους παρισταμένους. Ουδέποτε θάνατος πολιτικού ανδρός προεκάλεσε τόσον θρήνον και τόσον ζωντανόν ψυχικόν σπαραγμόν.
Η Έλενα Βενιζέλου και οι υιοί αυτού Σοφοκλής και Κυριάκος Βενιζέλος έμειναν χθες σύμφωνοι όπως ο νεκρός του Βενιζέλου ταφή εις το Ακρωτήρι της Κρήτης εκεί όπου, ως γνωστόν, ο ηρωικός αρχηγός της μεγαλονήσου ύψωσε το πρώτον την σημαίαν της απελευθερώσεως της Κρήτης πυροβοληθείς υπό των πολεμικών πλοίων των Μεγάλων Δυνάμεων. Παρά τον τάφον του νεκρού ο οποίος θα γίνη μεγαλοπρεπής θα υψούται το άγαλμα της Ελευθερίας.
