Συναυλία του Απόστολου Παληού και της Κατερίνας Χατζηνικολάου, υπό τον τίτλο «Μια γέφυρα από τη Γαλλία στην Ελλάδα», απόψε στο αμφιθέατρο του Πνευματικού Κέντρου Καλαμάτας
Δύο βραβευμένοι μουσικοί, μια βιολονίστα κι ένας πιανίστας ή, αλλιώς, ο Απόστολος Παληός και η Κατερίνα Χατζηνικολάου, αποτελούν χαρακτηριστικό δείγμα του ταλέντου που διαθέτει πλήθος εγχώριων μουσικών, οι οποίοι σε πείσμα των καιρών επέστρεψαν στην Ελλάδα αποφασισμένοι να πάνε ένα βήμα παρακάτω την κλασική μουσική. Οι δύο τους, μετρώντας σειρά επιτυχημένων εμφανίσεων εντός κι εκτός Ελλάδας, πρόκειται να συνεχίσουν δουλεύοντας στο ίδιο ποιοτικό μοτίβο, ενώ επόμενος σταθμός τους είναι οι περιοδείες τους στην Κίνα τον επόμενιο μήνα.
Πριν από αυτό, όμως, απόψε στη σκηνή του Πνευματικού Κέντρου Καλαμάτας θα παρουσιάσουν στο μεσσηνιακό κοινό εμβληματικά αριστουργήματα για βιολί και πιάνο εμπνευσμένα από το γαλλικό ρεπερτόριο, έπειτα από πρόσκληση του Συλλόγου «Οι Φίλοι της Μουσικής Καλαμάτας».
Ο λόγος στους δυο τους…
Απόστολος Παληός
-Είναι η πρώτη φορά που θα βρεθείτε στην Καλαμάτα;
Είναι η τρίτη φορά! Έχω έρθει στο παρελθόν για μια συναυλία με φλάουτο στη Λέσχη Κινηματογράφου και για ένα ατομικό ρεσιτάλ πιάνου, πάλι στο Πνευματικό Κέντρο, υπό την αιγίδα του Δημοτικού Ωδείου.
-Έχοντας πραγματοποιήσει σπουδές και μια σειρά συναυλιών σε Λειψία και Βερολίνο, πήρατε την απόφαση να επιστρέψετε στην Ελλάδα. Με τα δεδομένα της τότε εποχής σε Ελλάδα και εξωτερικό ήταν μια εύκολη απόφαση αυτή για εσάς;
Εγχώρια, το επίπεδο μουσικά αναβαθμίζεται συνεχώς στην πορεία των τελευταίων δύο δεκαετιών, και η αλήθεια είναι ότι το έμψυχο δυναμικό της Ελλάδας σε ταλέντο είναι πάρα πολύ πλούσιο. Αυτό σημαίνει ότι δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το αντίστοιχο του εξωτερικού. Αυτό στο οποίο πάντοτε υστερούσε η Ελλάδα ήταν το κομμάτι των υποδομών και της οργάνωσης. Εγώ πήρα πολύ συνειδητά την απόφαση να γυρίσω, γιατί το έβλεπα και λίγο ρομαντικά. Ήθελα τα εφόδια που απέκτησα στο κομμάτι της διδασκαλίας να τα μεταλαμπαδεύσω σε νεότερους σπουδαστές στην Ελλάδα, αλλά και σε επίπεδο συναυλιών θα ήθελα να συμβάλω στο μέτρο που μου αναλογεί στη γενικότερη αναβάθμιση του πολιτισμού.
Σίγουρα, ήταν μια απόφαση με ρίσκο, ωστόσο δεν μπορώ να πω ότι το έχω μετανιώσει παρά τις εκάστοτε παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας.
-Άρα, η χώρα μπορεί να δημιουργήσει ένα ακόμα πιο αισιόδοξο μονοπάτι για τους καλλιτέχνες της…
Βεβαίως, οι ελληνικές ορχήστρες στελεχώνονται με όλο και καλύτερους μουσικούς, δηλαδή με πάρα πολύ καλές σπουδές, ενώ δημιουργούνται συνεχώς νέοι συναυλιακοί χώροι. Οπότε γενικότερα θα έλεγα ότι και το κοινό –σε σχέση με παλιότερα- είναι λίγο πιο εκπαιδευμένο και έχει αρχίσει και στην Ελλάδα να εκτιμά περισσότερο τους μουσικούς του κλασικού χώρου. Άλλωστε, αυτό ήταν και κάτι που έλειπε σε σχέση με το εξωτερικό: εκεί, δηλαδή, ακόμα και οι μη μυημένοι μουσικόφιλοι είχαν πάντοτε σε πολύ μεγαλύτερη υπόληψη και εκτίμηση τους κλασικούς μουσικούς, γιατί αναγνώριζαν ή διαισθάνονταν τη δυσκολία αυτού που κάνουν. Θα έλεγα ότι πλέον και στην Ελλάδα λαμβάνουν όλο και περισσότερο σεβασμό και αποδοχή από το κοινό. Την ίδια ώρα δε, έχουν δημιουργηθεί και πανεπιστημιακά μουσικά ιδρύματα στη χώρα, ενώ ιδρύονται συνεχώς κι άλλα. Προσεχώς θα ιδρυθεί και η Ακαδημία Παραστατικών Τεχνών –κάτι που είναι αίτημα ενός αιώνος, παρακαλώ, και φτάσαμε εν έτει 2025 για να γίνει. Παρ’ όλα αυτά, έστω και με χρονοκαθυστέρηση και με αργά βήματα, σιγά σιγά και η Ελλάδα παρακολουθεί τις ευρωπαϊκές εξελίξεις. Οπότε θέλω να πιστεύω ότι μόνο προς το καλύτερο θα πάνε τα πράγματα στο μέλλον. Απλά με την υποσημείωση ότι πάντα πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας πως η Ελλάδα δεν έχει την κλασική μουσική στην παράδοσή της, καθότι ήταν πάντοτε στο σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης. Παρ’ όλα αυτά, σίγουρα υπάρχουν δυνατότητες το όποιο κοινό υπάρχει «να ανοίξει» και να εμπλουτίζεται συνεχώς.
-Ποια ήταν η αφορμή για την επιλογή του γαλλικού ρεπερτορίου που θα παρουσιάσετε απόψε στην Καλαμάτα;
Θα παρουσιάσουμε εμβληματικά έργα του ρεπερτορίου για βιολί και πιάνο. Είναι μουσική πολύ ελκυστική για το κοινό, γιατί πιστεύουμε, τόσο εγώ όσο και η κα Χατζηνικολάου, ότι είναι σημαντικό, ειδικά σε ένα επαρχιακό κοινό που δεν έχει τόσα πολλά ακούσματα, να προσφέρεις ποιοτική και ταυτόχρονα όμορφη μουσική. Επομένως, αυτό το πρόγραμμα περιλαμβάνει Γάλλους συνθέτες των οποίων η μουσική χαρακτηρίζεται από μεγάλη λυρικότητα και μελωδικότητα, επομένως είναι ευχάριστη ακόμα και στον αμύητο ακροατή, συμπληρωμένη από έργο ενός Έλληνα συνθέτη: του Γιάννη Κωνσταντινίδη, ο οποίος όμως έχει επηρεαστεί από τη γαλλική μουσική. Οπότε θα λέγαμε ότι υπάρχει ένας θεματικός πυρήνας.
-Σε προσωπικό επίπεδο τι βαρύτητα έχει για εσάς η αλληλεπίδραση με το κοινό, και ποιες οι προσδοκίες σας από τη συναυλία;
Θα έλεγα ότι στον καλλιτέχνη και όποιον βρίσκεται πάνω στη σκηνή, αυτό που του δίνει «ζωή» είναι η ύπαρξη του κοινού, κι αυτό είναι που αναζητούμε σε κάθε συναυλία. Αλλιώς θα ο καθένας θα μπορούσε να κάθεται στο σπίτι του και να ακούει μουσική από το cd. Όμως, η εμπειρία μιας ζωντανής ακρόασης είναι εντελώς διαφορετική και για τον ακροατή, αλλά και για τον εκτελεστή. Δε σας κρύβω ότι πολλές φορές έχει τύχει να ευχαριστηθώ πολύ περισσότερο μια συναυλία σε μια επαρχία ή με ένα κοινό πιο αμύητο, παρά μια συναυλία, παραδείγματος χάρη, στο Μέγαρο Μουσικής ή σε μια μεγάλη συναυλιακή αίθουσα. Δηλαδή, η αποδοχή και ανταπόκριση του ακροατηρίου πολλές φορές μπορεί να εκπλήξει και εμάς τους μουσικούς, γι’ αυτό και δεν υποτιμάμε ποτέ καμία συναυλία, όπου και να γίνεται, γιατί πάντοτε αντιμετωπίζουμε τον κάθε ακροατή, και τον πλέον αμύητο, ως πλέον ισότιμο. Για μένα προσωπικά, η μεγαλύτερη ικανοποίηση ήταν μετά το τέλος κάθε συναυλίας όταν έρχονταν άνθρωποι που ίσως δεν είχαν ξαναπάει ποτέ σε κλασική συναυλία και μου έλεγαν πόσο συγκινήθηκαν ή πόσο τους άγγιξε ή πόσο τους ξεκούρασε. Αυτό για μένα έχει πολύ μεγαλύτερη αξία από το να με συγχαρεί ένας άνθρωπος του χώρου.
-Μέχρι σήμερα έχετε αρκετές και σημαντικές συνεργασίες. Υπάρχει κάποια που ξεχωρίζετε;
Σίγουρα οι εμφανίσεις μου στην αίθουσα της φιλαρμονικής του Βερολίνου ή στο Carnegie Hall ή στο Concert House της Βιέννης, που αποτελούν «ιερούς ναούς» της κλασικής μουσικής, ήταν κατάκτηση και πραγμάτωση προσωπικών στόχων. Από τη μία, με γέμισαν ικανοποίηση, γιατί σίγουρα πραγματοποιήθηκαν παιδικά μου όνειρα –ίσως και όνειρα που ποτέ δεν τολμούσα να φανταστώ. Από την άλλη, με γέμισαν και με μεγαλύτερη ευθύνη, γιατί πάντοτε ο μουσικός έχει ως αντίπαλο τον ίδιο του τον εαυτό στην πορεία αυτής της αυτοβελτίωσης, γιατί η μουσική και το βάθος που μπορεί κάποιος να φτάσει δεν τελειώνει ποτέ. Έτσι μια πρόσφατη συναυλία που θα μου μείνει αξέχαστη ήταν στα τέλη του Ιανουαρίου, που έπαιξα μια σόλο συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, και ήταν η πρώτη συναυλία που παρευρέθη στο ακροατήριο η μικρή μου κόρη! Οπότε για μένα είχε και μια ιδιαίτερη συναισθηματική βαρύτητα.
Σε κάθε περίπτωση, για τη σημερινή συναυλία θα ήθελα να ευχαριστήσω το Σύλλογο «Οι Φίλοι της Μουσικής Καλαμάτας» και να δώσω τα εύσημα στο Ίδρυμα Καρέλια για την πρόσκληση, γιατί πραγματικά είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν τέτοιες πρωτοβουλίες, ιδιαίτερα στην ελληνική επαρχία. Κι αυτό, γιατί, ως γνωστόν, ζούμε σε μια εποχή πολύ τεχνοκρατική, που όλα ορίζονται με βάση τα οικονομικά μεγέθη, επομένως θα έλεγα ότι η στήριξη στον πολιτισμό έχει καταλήξει να είναι ρομαντική, και απαραίτητη, γιατί ο άνθρωπος χωρίς τον πολιτισμό δε μπορεί να υπάρξει.
Όσο και να είμαστε σε ένα τεχνοκρατικό μοντέλο, η τέχνη είναι διαχρονική και όσο υπάρχει άνθρωπος θα υπάρχει –εάν πάψει να υπάρχει η τέχνη, θα πάψει να υπάρχει και η ανθρώπινη υπόσταση όπως την αντιλαμβανόμαστε.
Κατερίνα Χατζηνικολάου
-Είναι η πρώτη φορά που θα βρεθείτε στην Καλαμάτα για συναυλία;
Έχω εμφανιστεί στην Καλαμάτα ερμηνεύοντας το Τριπλό Κοντσέρτο του Beethoven υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Christoph Eschenbach στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Καλαμάτας.
-Έχοντας αρκετές συνεργασίες στο εξωτερικό μέχρι σήμερα, θα λέγατε ότι η διαδρομή ενός καλλιτέχνη «εντός των τειχών» (της Ελλάδας) είναι πιο εύκολη ή πιο δύσκολη;
Η πορεία ενός καλλιτέχνη έχει πάντα προκλήσεις, ανεξάρτητα από τη χώρα. Στην Ελλάδα, το κοινό αγαπά τη μουσική και υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για τον πολιτισμό. Το εξωτερικό ανοίγει περισσότερες προοπτικές, αλλά και εκεί απαιτείται μεγάλη προσπάθεια για να εδραιωθεί κάποιος.
-Υπάρχουν μουσικά έργα ή συνθέτες που σας έχουν επηρεάσει μέχρι σήμερα;
Σίγουρα! Ο Bach, ο Beethoven, ο Tchaikovsky και πολλοί άλλοι έχουν αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα στη μουσική μου σκέψη, και συνεχίζουν να ζουν και να ωριμάζουν μέσα μου. Η μουσική είναι ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται.
-Ποιοι οι στόχοι σας από τη συναυλία στην Καλαμάτα;
Για τη συναυλία έχουμε διαλέξει ένα πρόγραμμα με Γάλλους και Έλληνες συνθέτες, δημιουργώντας μια γέφυρα ανάμεσα στις δύο χώρες. Η γαλλική μουσική είναι γεμάτη συναίσθημα και εσωτερικότητα. Με τη σουίτα του Γ. Κωνσταντινίδη θα παρουσιάσουμε μελωδίες των Δωδεκανήσων.
-Ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας; Υπάρχουν έργα ή συνεργασίες που θα θέλατε;
Μέχρι το τέλος της σεζόν με περιμένουν περιοδείες στην Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις χώρες Μπένελουξ.
Της Χριστίνας Μανδρώνη
Πληροφορίες
Παρασκευή 28 Μαρτίου, στις 9.00 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας
Προπώληση εισιτηρίων: Πνευματικό Κέντρο
