Κώστας Πουλόπουλος: Με δύναμη από τη Δανία
Επιμέλεια: Αντώνης Πετρόγιαννης
Εδώ και ένα χρόνο έχω αποκτήσει μια ιδιαίτερη ευαισθησία με τη Δανία και την Κοπεγχάγη, μια και εκεί ζει και εργάζεται ένα συγγενικό μου πρόσωπο.
Τις προάλλες η νέα δημόσια (;) τηλεόραση είχε ένα αφιέρωμα στους Έλληνες που διαπρέπουν στη συγκεκριμένη χώρα. Τότε είναι που έμαθα ότι ακόμα ένα δικό μας παιδί, ο γιος του γιατρού Τάσου Πουλόπουλου και της δικηγόρου Έφης Πουλοπούλου, διαπρέπει – στην κυριολεξία – στη χώρα των Βίκινγκς.
Επόμενη κίνηση ήταν να αρχίσω να ψάχνω στο διαδίκτυο κάτι για το διάσημο – πλέον- αρχιτέκτονα Κώστα Πουλόπουλο. Στάθηκα τυχερός, γιατί βρήκα μια συνέντευξή του στην Athens Voice, απ’ όπου δημοσιεύουμε ορισμένα αποσπάσματα:
Δυναμικά περιβάλλοντα που αναδύονται μέσα από εμβληματικές γεωμετρικές χαράξεις, αφηγηματικά τοπία που συνδυάζουν την πολυπολιτισμικότητα με τον κριτικό τοπικισμό, κοινωνική ευαισθησία που συνομιλεί με μια νέα αρχιτεκτονική πραγματικότητα που βασίζεται στην έμπνευση είναι μόνο μερικά από τα στοιχεία εκείνα που συνθέτουν το έργο του Κώστα Πουλόπουλου.
Με σπουδές Αρχιτεκτονικής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και στο Πανεπιστήμιο του Τόκιο, στο Εργαστήριο Αρχιτεκτονικής του Chiba Manabu, σήμερα εργάζεται ως senior design architect στους Henning Larsen Architects στην Κοπεγχάγη, ένα γραφείο με διεθνή εμβέλεια, όπου ο ρόλος του στην ανάπτυξη προτάσεων για αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς τού έχει χαρίσει πολλά πρώτα βραβεία.
Το έργο του «CultureScapes», σε συνεργασία με τους HLA, εκτέθηκε στην έκθεση Made In Greece, στο Χάρβαρντ και στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας στη Βοστώνη, ενώ το προσωπικό του πρότζεκτ «Dunes/Caves» δημοσιεύτηκε ως δεύτερο βραβείο στο κυπριακό περίπτερο στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας το 2008.
-Αθήνα – Τόκιο και τώρα Κοπεγχάγη. Έχεις εργαστεί σε μεγάλα αρχιτεκτονικά γραφεία, συνδυάζοντας τη χωρική αϋλότητα και τη γιαπωνέζικη εμμονή στη λεπτομέρεια του Kengo Kuma με το σκανδιναβικό ντιζάιν και την περιβαλλοντική βιωσιμότητα των Henning & Larsen. Πώς θα χαρακτήριζες τη δική σου αρχιτεκτονική; Υπάρχουν εμφανή ίχνη της μεσογειακής κουλτούρας ή η σύγχρονη αρχιτεκτονική ακολουθεί τους κανόνες της παγκοσμιοποίησης;
Σίγουρα υπάρχουν, για παράδειγμα, στο «CultureScapes», ή στις «3 κατοικίες στη Μάνη». Η δική μου οπτική είναι να συνδυάζω όσο πιο καθαρά μπορώ στοιχεία από όποια κουλτούρα είναι σχετική με το αρχιτεκτονικό πρόβλημα που αντιμετωπίζω. Προφανώς, η τοπική κουλτούρα βρίσκει τρόπο και υπερισχύει κάθε φορά, αλλά ο εμπλουτισμός ή η θέασή της από μιαν άλλη οπτική γωνία είναι ένα από τα τεράστια κέρδη της παγκοσμιοποίησης. Δε με τρομάζει η παγκοσμιοποίηση, όταν τα συνθετικά συστατικά είναι εμφανή: η διαφορά μεταξύ μιας σούπας πριν και μετά το μπλέντερ. Εγώ την προτιμώ πριν από το μπλέντερ.
-Υπάρχει κάποιος αρχιτέκτονας από το παρελθόν ή από το παρόν που εκτιμάς ιδιαίτερα;
Πολλοί! Ο Barragan, για την εκπληκτική του καλλιτεχνική άνεση, ο Tadao Ando, στα πρώτα του έργα για την αυστηρότητα και την ατμόσφαιρα των έργων του, ο Renzo Piano για τη φινέτσα τόσο των συνθέσεων όσο και της κατασκευής τους, οι ΒΙG, γιατί είναι ατρόμητοι, ο Koolhaas, γιατί έκανε άνω κάτω τον κόσμο με τις λέξεις. Ο Niemeyer, ο Kenzo Tange κι όλοι οι μεταβολιστές, σε μια έσχατη πράξη συλλογικής αρχιτεκτονικής σκέψης στον 20ό αιώνα… Ο Βαλσαμάκης, κάθε φορά που περνάω απ’ έξω από τη βίλα Καρέλια στην Καλαμάτα. Και πάνω από όλα, τα έργα της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα κι αλλού, για την αιώνια φρεσκάδα κι ευφυΐα τους στην οργάνωση της φτωχής ύλης σε μεγαλειώδες περιεχόμενο.
-Ζώντας τα τελευταία χρόνια στη Δανία, θα μπορούσες να μας δώσεις ένα σύντομο μάστερπλαν, μια σειρά πολεοδομικών ή αρχιτεκτονικών παρεμβάσεων για να προσεγγίσει η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη την Κοπεγχάγη και να καταφέρουμε να γίνουμε, επιτέλους, «Δανία του Νότου»;
Δεν ξέρω αν πρέπει να γίνουμε σαν κάποιον άλλο. Μάλλον να βρούμε τον εαυτό μας, να εκφράσουμε τη δική μας κοσμοθεωρία για τον αστικό χώρο. Πρέπει να αρχίσουμε σαν κοινωνία να συζητάμε ειλικρινά τι θέλουμε από την Πόλη και από το Συνάνθρωπό μας. Σίγουρα, πάντως, θα βοηθούσε πολύ ένα μαζικό πρόγραμμα δημοσίων κτηρίων (σχολεία, υπουργεία, αθλητικά κέντρα, κοινοτικά κτήρια, παιδικοί σταθμοί κ.τ.λ.), όπου κι έχουμε τρομακτική έλλειψη. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα προϋπέθετε μια ενδελεχή συζήτηση για το περιεχόμενο και τη χωροθέτηση των δημοσίων κτηρίων και των χώρων που τα περιβάλλει. Χαζές ερωτήσεις του τύπου: «πού και πώς τρώμε μεσημεριανό στο εργασιακό περιβάλλον;» μπορούν να οδηγήσουν σε πολύ διαφορετικές αρχιτεκτονικές, άρα και κοινωνικές, πραγματικότητες.
-Τι μουσική ακούς σχεδιάζοντας και τι βιβλία ξεφυλλίζεις;
Τελευταία ακούω συνέχεια Ennio Morricone, φοβερή ελευθερία στη συγκρότηση του ήχου του! Διαβάζω όσο πιο προσεκτικά μπορώ βιβλία που θέλουν να αποκαλύψουν κάτι για τον τρόπο που λειτουργούμε σαν άνθρωποι. Για παράδειγμα, «Imagine» του Jonah Lehrer, «HERD» του Mark Earls. Επίσης, από πέρυσι, έχω αναπτύξει πάθος για τον Καραγάτση.
-Για ποιον θα ήθελες να σχεδιάσεις κάτι;
Θα ήθελα να μπορούσα να πάρω μέρος σε ένα μαζικό πρόγραμμα ανοικοδόμησης της χώρας μας. Λέω μαζικό, γιατί πιστεύω στο συμβολισμό που αυτό ενέχει: πρέπει να μπορέσουμε να συντονιστούμε σε ένα ισχυρό κύμα που θέλει να τακτοποιήσει τη χώρα, τις πόλεις, τους δρόμους, τα αφρόντιστα δάση, τις χωματερές, τα καταρρέοντα νεοκλασικά, τα πληγωμένα τοπία. Πρέπει κάπως να εμπνεύσουμε ο ένας τον άλλον να διορθώνουμε κάτι σε κάθε δοθείσα ευκαιρία. Και οι σχεδιαστές κάθε είδους έχουν τεράστια ευθύνη στο να εμπνεύσουν τους γύρω τους: με το να διορθώνουν συστηματικά ό,τι τους φαίνεται στραβό.
